Dictee –
dictees [3364]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
december 2018 (3), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee
van de dag (1004)
Oefendictee
december 2018 (3)
1.
Fascesrecueil [bijlbundel + verzameling]
is een beetje vreemde samenstelling. Is het rendez-vous [afspraak,
(plaats van)
bijeenkomst] de chiquige [chique]
uitvoering van een rendez-moi [diefstal door
wisseltruc]? Nee, dus. Je te(r)
ruste leggen (begeven)
kun je vaker doen, je hoofd te(r)
rust(e)
[4x]
leggen maar eenmaal [één
keer]. Voorhanden waren een
sachari- [suikergehalte, bv. die van Soleil]
en calorimeter [warmte]. Lijdt die
savante [geleerde] savante [blauwkous]
nou echt aan het savantsyndroom [autisme +
bepaalde grote begaafdheid]? Per pedes apostolorum [lopend],
met de apostelpaarden [idem], gingen we
op weg naar de sedes apostolicum, de Heilige Stoel. Een sylvester
[stijlentrekker] die op silvesteravond
[oudejaar] moet werken: das war einmal
[iets aangenaams – hier on- ? – uit het
verleden dat niet meer terug zal keren]. SIMM's
zijn single in-line
memory modules.
Toen ze de grootslempartij [grandslampartij,
grand-prixwedstrijd] gewonnen
hadden, volgde een ware slemppartij [schranspartij].
Op het congres heb ik veel gesocialized [informeel
contact op conferenties en congressen]. Snapt u het nog: hij
legde een sudanknoop in het soedanrode
touw. Ten langen leste volgde het ten laste leggen. De yakuza
[Japanse georganiseerde misdaad] werd
opgepakt: ze zaten in hun jacuzzi's [bubbelbad].
2.
Gooi die bayem [spinazie]
maar in de majem [water].
Mezze (mv.)
zijn in de Midden-Oosterse keuken kleine hapjes die als
tussendoortje, als voor- of bijgerecht of complete maaltijd worden
gegeten. De indycar [zeker type raceauto]
is naar Indianapolis genoemd. De intrigant
was erg exigeant [veeleisend].
Vroeger werkte hij in een smidsstal. Hij
verdient evenveel als zijn vrouw, maar
meer dan zijn zoon. Het is even ver naar
A als naar B, maar verder dan naar C. Het is mij even veel (om
het even, onverschillig). Uit het
boek dat hij las, giste hij dat het toen in die stad behoorlijk
gistte. In een huis clos bevind je je met anderen in een helse
ruimte, waaruit je niet kunt ontsnappen. Overigens: Huis Clos
was een toneelstuk van Sartre (1945);
daaruit kent VD ook de uitdrukking ''L'enfer, c'est les Autres'' [De
hel, dat zijn de anderen]. Zij komen uit een grote Koïsche
[van eiland Kos] familie. Turken zijn
verzot op köfte [Turks gerecht van gebakken
(lams)gehaktballetjes
met kruiden].
3.
Annie is het buurmeisje van Karel. De totemnaam [bij
scouting]
van koning Boudewijn was Trouwe Eland. De bijnaam voor de
jonge koning Boudewijn in Congo was Bwana Kitoko [lett.:
mooie heer]. De
kou(de)-inval
viel vroeg in dat jaar. Meerdere kouroi (enkelvoud:
kouros) en dito korai (enkelvoud:
korè) vullen elkaar goed aan
[naakte mannen-
resp. geklede vrouwenfiguur].
Piet de Visser is Kreeft en Piet Kreeft is visser. Annie en Karel
zijn Tweelingen. Wij zijn anti racisme [en
dus antiracisten]. Een blanco accept is een blancet
[s] en een blanco volmacht, blanc-seign,
is een blanket. Hij is met de noorderzon
vertrokken en dus met farao's bokken weggegaan. De Blasiuszegen
(tegen
keelaandoeningen) ontvang je op 3
februari. Het spul van Blanus trof je op de kermis aan. Chic (sjiek)
de friemel (friebel)
is de aanduiding van iets dat nepchic is zoals dat nepchique
[zeg maar:
chiquige] voorwerp daar. Een
choker(collier)
[kohl-jee]
is een nauwsluitende halsketting. Een choker [ww.
choken] is ook nog een sporter
die 'dichtslaat' als hij een wedstrijd dreigt te winnen en verder een
ascot [choker] = een (zijden)
sjaaltje in de open boord van een overhemd. In de plaats Ascot zijn
de jaarlijkse paardenrennen.
4.
Een politicus, in gesprek met de media, is getraind in het répondre
en Normand: een ontwijkend antwoord geven. De constante van Boltzmann
[in joule per kelvin, J/K] wordt
weergegeven door k en die van Planck door h [in
joule per hertz, J/Hz]. In de r.-k. kerk is de vierde zondag
van advent rorate (coeli)
(ook: vroegmis in
de advent). De introïtus voor
die zondag is 'Rorate coeli desuper'
[Dauwt,
hemelen, uit den
hoge – archaïsch].
NB: coeliakie is een ongeneeslijke stofwisselingsziekte, veroorzaakt
door een glutenintolerantie. Het meervoud van missa brevis
[korte mis]
is missae breves [dat
niet in VD], het meervoud van
missa solemnis is missae solemnes [dat
niet in VD]. Wikipedia noemt ook
nog de missa longa [mv.
missae longae].
Allerwegen bekend zijn is volitare per ora virum [lett.:
op aller lippen zwevend]. Een
sororaat is een zusterhuwelijk [getrouwde man
heeft ook rechten op jongere zussen van eega].
5.
Een scala caeli is een jakobsladder (trap
of ladder naar de hemel). Hij
wilde niet over de brug komen, want hij leed aan gefyrofobie
[brugvrees]. Hij kan goed jeu-de-boulen,
hij beheerst het
jeu-de-boulesspel (tot)
in de (fijnste)
puntjes. Op Sicilië is de nuraghenbouw
[nuraghe: rond bouwsel] veelvoorkomend.
Ze zeggen dat ze hun boterhammen wel op kunnen, maar hun geluk niet
op kunnen. Op het woord 'cajon' wordt nu veel minder nadruk gelegd
dan voorheen [voorheen cajón].
VD is 'om': chakchouka'= 'shakshuka' (groenteomelet,
identiek – niet
voor dictees, zelfde uitspraak).
Dat is ondenkbaar en dus niet peizelijk = denkbaar. Als je twijfelt,
het is 'gij die loopt' [niet: loop] en
dus ook 'gij die wilt'. VD hanteert de vaste uitdrukking 'pais en
vree', het Liedboek [voorheen:
'voor de kerken', uitgave: PKN]
hanteert 'peis en vreê'. Zowel GB als VD kent de
woorden 'pasgeboren' en 'nieuwgeboren'.
6.
Zomaar, VD op *aaa* [selectie
– zelfs iets met *aaaa* – blokcopolymeer =
chemie: polymeer waarvan de moleculen
uit secties van homopolymeren bestaan … -A-A-A-A-B-B-B-A-A-A-
…]: AAA (triple
A), java-aap, media-aandacht,
DNA-, RNA-
en MRSA-aanpak ***, contra-aanval,
na-aapgedrag, na-aapster, terra-nigra-aardewerk,
terra-sigillata-aardewerk en genormeerde valuta-aanduiding. Op *bbb*:
bbb-training [buik,
billen,
benen]
en KBBB [Koninklijke
Belgische
Basketbalbond
en Koninklijke
Belgische
Biljartbond].
*ccc*: in de chemie betekent allenyl- als voorvoegsel dat organische
moleculen de groep H2C=C=CH- bevatten en 'gecumuleerd'
betekent: dubbele bindingen tussen ten minste drie opeenvolgende
koolstofatomen zoals in alleen, H2C=C=CH2.
Latijn d.d.d. betekent: do,
dico, dedico
= ik geef (het),
wijd (het),
draag (het)
op aan en DDD (bnw.)
= van cd's: digitaal opgenomen, digitaal
gemixt, digitaal op de cd-master
[compact disc]
vastgelegd. *eeee*: zee-eend. twee-eenheid, gve
= grootvee-eenheid,
ze wil dat hij mee-eet; bekend is ook de zeeduiker of wigstaart, de
zwarte zee-eend (!).
*eee* [veel,
kleine selectie]: cetaceeën
(walvis)
en bobsleeën.
***
DNA = deoxyribonucleic
acid (GB, VD),
desoxyribonucleïnezuur (VD)
***
RNA = ribonucleic
acid (VD), geen uitgeschreven vorm (GB)
***
MRSA(-bacterie) = methicillineresistente
Staphylococcus
aureus-bacterie
7.
Verder: halve-eeuwfeest, hoezeeën, twee-eiig, Breeënaar,
Heverleeënaar, Oud-Heverleeënaar(!
al – ) [New
Yorker], twee-euromunt, levée en
masse [massamobilisatie],
IEEE = Institute
of Electrical and Electronics
Engineers, peeën = plagen, tweeënhalf,
tweeërhande, tweeërlei, poe-ee, tweeënzestig, tamme-eendenborst,
zonne-eest, twee-en-een-halve-centstuk en Zuidzee-eiland. *fff*: fff
= fortississimo [muziek], zo luid
mogelijk en tiff = (internet)
tagged image
file format
(beeldbestand in
TIFF-formaat
= de standaard). *ggg*: niks!
*hhh*: nop(pes).
*iii*: Louis XIII, socii individui = onafscheidelijke genoten en
wiiitis [krijg je
bij Wii, het wiiën]. *jjj*:
nada. *kkk*: KKK = Ku-Klux-Klan.
*lll*: de VBSL is de Vlaamse
Baseball- en Softballliga.
*mmm*: heerlijk, verrukkelijk – of uitdrukken van twijfel. *nnn*:
niente. *ooo*: een peroxyzuur is in de anorganische chemie een zuur
dat de groep -C(=O)-OOH
bevat (bv.
peroxymierenzuur). *ppp*:
pianississimo, uiterst zacht, PPP =
Triple P = people, planet,
profit, p.p.p.d.
= per persoon
per dag
(met m:
maand, met
n: nacht,
met w:
week)
en PPPS = postpostpostscriptum
(naschrift
na ...).
8.
Verder: (een
hele mooie!) het appprotocol.
*qqq*: zero. *rrr*: rrrt = geluid van een rollende val. *sss* (altijd
interessant): businessschool,
crossselling, economyclasssyndroom [vliegtuigtrombose
+ n/s],
KISS-syndroom
***, Ordnung muss sein, SSSR =
(historisch)
Sojoez Sovjetskich
Sotsialistitsjeskich Respoeblik
= Unie van Socialistische
Sovjetrepublieken
(Sovjet-Unie,
USSR),
stresssituatie, stresssymptoom, stresssensatie, welnessspecialist,
stressstijging, PTSS = posttraumatische
stressstoornis
[veteranensyndroom]
en TSS = tibialestresssyndroom
(scheenbeen).
*ttt*: o.t.t.t. = onvoltooid
tegenwoordige toekomende
tijd (en
v.t.t.t =
voltooid).
Ze zullen het wel als een haas veranderen nu, maar kijk eens (oVD)
bij de lemma's 'kwetsbaar' (1,
1e stip) en 'dampwinkel' ...
(:-)). 2023: geen
idee meer … waar dit toen op sloeg ...
***
KISS = Kopfgelenk
Induzierte Symmetrie
Störungen
***
KIDD = Kopfgelenk
Induzierte Dyspraxie
und Dysgnosie (tot
2 jaar)
9. *uuu*:
Uuu = unununium (element
111, thans röntgenium). *vvv*:
VVV (NL:
Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer)
en VVV-bediende, AVV/VVK
= Alles voor
Vlaanderen/Vlaanderen
voor Kristus
(leus van de
Vlaams-nationalistische beweging),
IVVV = Internationaal
Verbond van Vrije
Vakverenigingen [vergelijk
WVV =
Wereldvakverbond,
communistisch georiënteerd],
v.v.v. = Latijn: veni,
vidi, vici
= ik kwam, ik zag, ik overwon (bericht
van Caesar aan de Senaat in 47 v.Chr.)
– ook (op
documenten): voor
vernietiging vatbaar.
*www*: www = world
wide web.
*xxx*: XXXL = extra
extra extra
large [en
S = small]
en xxx = de seksextensie op internet. *zzz*: jazzzanger, etc. Ook
nog: zzz = zeer
zeldzaam
(bij verzamelaars)
en zzz als zoemgeluid van bijen.
