3755 Dictee dinsdag 27-05-2025 (1) – dictee BeNeDictee 2025 Harderwijk – Jeroen – nummer 96

Dictee – dictees [3755]

BeNeDictee 2025 Harderwijk – Jeroen – nummer 96

De 80 vet en onderstreepte genummerde items moesten worden ingevuld.
Commentaar in blauw.

Het 1p-woord [VD, slaat op: pensioen]

1. Nog een halfjaartje, dan mag ik mij terugtrekken als eindredacteur van ‘het Joodse blaadje’. Op een dag in de 2louwmaand [januari] van 2026 is het: 3kladiladi [niet in wdb. – klap die laptop dicht], 4tabee [gegroet] NIW [Nieuw Israëlietisch - eigennaam -  Weekblad]! Weg uit de wereld van 5chabadniks [stroming binnen het chassidisme] met hun 6sjtreimels [bonthoed] en 7tsietsiet [ook: tsitses, gedenkkwasten aan het gebedskleed = talliet, talles], geen gruwelverhalen meer lezen over de 8briet mila [besnijdenis joodse jongen], geen bijschriften meer corrigeren over 9druzen [ook droezen: volk en religieuze sekte in Libanon en Syrië] die de 10aron hakodesj [heilige ark in de synagoge] ontheiligen.

2. Vrienden vragen mij steevast: “Wat ga je doen met al die vrije tijd?” 11Poe-ee [uitroep van verbazing: allemachtig], heb je ’n 12amerijtje [ogenblik]? Er is zoveel keuze! Veel jongbejaarden gaan een eindje 13nordiccen [nordic walken] over de 14driesen [braakliggende akker], waar je je ogen kunt 15weiden aan 16rijkbloeiende bermen met
17hoe-langer-hoe-liever [plant], 18herfsttijloos [idem], 19gaultheria [idem] en kruipend 20zenegroen [plant]. Eventueel zelfs te paard, in Gooise stijl met 21jodhpurs [rijbroek] en caps [hoofddeksel], zij op een 22hakkenei [damespaard], ik op een 23criollo [rijpaard gaucho’s]. Best een geinig idee.

3. Maar kan ik mij niet beter aan sport wijden? Fietsen ligt me wel, indertijd was ik de koning van de 24chasse-patate [achtervolging wielrennen]. Of zal ik eens kiezen voor zo’n moderne mengsport als 25pickleball [racketsport]? Laatst hoorde ik van iemand dat zij 26tai-chizumbade. Nou zeg! Dan denk ik: 29wordt je [= jou] niet door al die rare combiuitwassen compleet de kop gek gemaakt? Veiliger is een 30klasseloze sportclub, waar ik gewoon in een 31chris [christusstand] kan hangen in een ouderwets 32rhönrad [2 grote hoepels aan elkaar verbonden] en waar een betrouwbare 33kinesitherapeut [fysio-] – of desnoods een 34cesartherapeut [wel: caesarsalade]– op broze deelnemers let. Maar het 35allerallerbeste is natuurlijk een echte ouwelullensport als biljarten. Ik zal die [in cijfers en symbool] 3665+’ers van 37acquit [start, begin] af aan versteld doen staan met mijn 38gepiqueerde [piqué = stoot met verticale keu] ballen en flamboyante driebanders die ik
39par pistolet [uit de losse hand gestoten] aflever!

4. We zijn nog maar met z’n tweetjes, geen 40twixters [21-29 jaar, woont thuis] meer in huis, zelfs blafmans – een mix van 41Berner senner [hond] en 42dhole [idem], die huizenhoog scoorde op de 43magtest [maatschappelijk aangepast gedrag] – is allang in de hondenhemel. We kunnen gaan en staan waar we willen. Mijn 44bistronomisch [laagdrempelige, betaalbare gastronomie] angehauchte vrouw heeft de 45bahut [hutkoffer] al klaarstaan. Ze dringt aan op camperreisjes langs Italiaanse havenstadjes om de 46cacciucco [traditionele Italiaanse vissoep] en 47gnocchi [tussengerecht] met
48sint-jakobsschelpen te proberen, maar ik ben sinds een minder geslaagde 49moqueca [traditioneel Braziliaans visgerecht] in Rio de Janeiro bang voor 50ciguatera [visvergiftiging]. En bovendien, mijn Italiaans is 51schabouwelijk [ellendig].

5. Nee hoor, ik ben 52gekke Gerrit [wel: een gekke gerrit] niet. Laat ik het maar dicht bij huis houden. Ik zou bij de lokale 53papeterist [papeterie = winkel van papierwaren] een riem [hoeveelheid, bv. 500 vel] 54natsterk [bestand tegen nat worden] 55marokijnpapier [voor boekbanden of portefeuilles] of een setje 56oudhollands
[oud-Hollands papier] kunnen aanschaffen om mijn poëtische gedachten in 57ghazelvorm [Perzische dichtvorm, ook: ghazele] uit te drukken. Misschien waag ik me aan een 58chrie [behandeling van een thema naar een gegeven schema van gezichtspunten] over een actueel thema. En af en toe zal ik natuurlijk nog zo’n dicteetje in 59Schubbekutteveen [Lutjebroek, fictieve plaatsnaam in the middle of nowhere] bezoeken. Zelfs voor de taalquiz van Bert kom ik graag opdraven, nu ik weet wat een 60bahuvrihicompositum [possessieve samenstelling, vb. bleekgezicht] is en een litotes
[vb. niet gek, niet onaardig] van een 61hendiadys [bv. ‘zand en heide’ voor ‘zandige heide’] kan onderscheiden.

6. Maar met schrijverij alleen kom je de tijd niet door. De politiek trekt me geenszins, ik ben bepaald geen 62op-en-top loyale 63apptivist [app voor leden politieke partij] die dagelijks 64parforce [met alle geweld] zijn gehoor de partijstandpunten door de strot douwt. En de filippica’s van die 65brijbekken [brijen = brouwen – scheldnaam Zwollenaars] in Den Haag, met hun 66mesquinerie [kleingeestigheid] en snel 67gepikeerde [ww. pikeren, prikkelen] egootjes, stuiten me tegen de borst. Tot nu toe heb ik goed 68gecoopt [ww. copen = weten om te gaan met een probleem] met die bende van 69kardoes [grote rommel] in de 70hofstad [Den Haag], maar de laatste tijd mijd ik al die politieke 71pikuren [pikuur – steek onder water] steeds vaker. Dan trek ik me terug met een glaasje 72côtes du Rhône [wijn], laat ik een 73laidback [ingetogen, rustig] Bachconcertje via Spotify klinken en wentel me in onversneden
74je-m’en-foutisme [onverschilligheid].

7. Dat is niet bevorderlijk voor de gezondheid en bovendien vindt mijn vrouw het niet goed. 75Word je immers niet door zoveel ledigheid linea recta naar 76Vriend Hein [de dood, Magere Hein, Pietje de Dood] gejaagd? Welaan dan, laat ik de keuze nog maar even uitstellen. We kunnen een 77cope [kavel grond] kopen voor een moestuintje, onze lieve kleindochters verwennen met kleedjes in 78barbiecore [met kleur roze en glitters] … kortom: de wereld ligt aan mijn voeten zodra de AOW zijn intrede heeft gedaan in mijn leven. Dank voor uw aandacht, 79houd u kloek en 80tot mailens!

Rein: 18 fout. Met wél herhaalde lijsten (en in goede vorm) zouden dat er zeker 10 minder geweest zijn!

 

3754 Dictee maandag 26-05-2025 (1) – dictee BeNeDictee 2025 Harderwijk – René – nummer 95

Dictee – dictees [3754]

BeNeDictee 2025 Harderwijk – René – nummer 95

Lijstenmakers – (auteur: René Dijkgraaf)

De 80 vet en onderstreepte genummerde items moesten worden ingevuld.
Commentaar in blauw.

1. Onze vele digitale bezigheden kunnen ontspannende liefhebberijen in de weg zitten. Facebook en 1 insta [wel: Instagram, instafoto, ww. instagrammen] hebben leuke kanten, maar
2 TikTokjustitie [wel: tiktokken] en 3 IMSI-catchers [international mobile subscriber identity – afluisteren van mobiele telefoons – ihm-zie] zijn ronduit bedreigend. Alles 4 bijeengenomen [lemma bijeen-] kan het 5 world wide web [www] een ongunstige invloed op onze mentale en lichamelijke gezondheid hebben (6 ipadt [iPad, ww. ipadden] u maar eens om er meer over te lezen). Daarom is het belangrijk een deel van uw 7 vrije tijd aan een niet-digitale hobby te besteden, voor u 8 mortelefitikus bent.

2. 9 Tai-chi [het tae-bo, het tai chi, maar ww.
tai-chiën!] maar eens, zou ik zeggen, of maak een keuze uit de ontelbare andere hobby's. Sommige mensen nemen avond aan avond hun 10 EV [vgl. LEV – light electric vehicle] 11 onder handen. Anderen worden vrijwilliger bij het 12 NiNsee [Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis], en weer anderen luisteren dagelijks naar
13 psytrance [uitspraak zonder p – èh]. Ook geheime verzamelingen erotica zijn ondanks
14 sociaal-maatschappelijke afkeuring erg in trek. En, nog opwindender, rechtgeaarde dicteespecialisten smullen tot in de kleine uurtjes van hun geheime moeilijkewoordenlijst, niet-zijnde een
15 robbellijst [sierlijst meubelen met kort gegolfd oppervlak]. Daar wil ik in deze 16 rijkgeïllustreerde tekst wat dieper op ingaan. Wees niet ongerust: ik ben geen 17 pythisch orakel [orakel van Delphi, monsterslang Python] en het wordt ook geen
18 khutbah [vrijdagpreek islam].

3. Mijn eigen Lijst ontstond in december 2006, toen ik deelnam aan het Groot Dictee der Nederlandse Taal. Ik werd toen door 19 maître Jacques
[manusje-van-alles], naar ik me herinner gekleed in een 20 pulli of slip-over, 21 knock-out geslagen met vijf tegen dertig fout. Ik was dus echt 22 Joppie [kind van de rekening] ... Jacques vertelde in de uitzending dat hij vaak aan lokale dicteewedstrijden deelnam, daarom vroeg ik hem tijdens de borrel hoe hij achter datum en locatie van dicteewedstrijden kwam. Zo leerde ik dat er Google Alerts bestaan, waarbij je gewaarschuwd wordt als een bepaalde term op het internet verschijnt. Bij mij werd dat 'dictee'. De 23 daarbij behorende Lijst ontstond gelijktijdig. Al snel maakten lokale dictees me een beetje 24 genotziek.

4. De Lijst is het hartenlapje van elke dicteespecialist. Het is een afspiegeling van zijn  – het merendeel is man – wensen en ambities. Ik waag me maar niet aan hypothesen over feminiene lijstkenmerken of aan grappen over 25 maenadengedrag [bacchante, volgelinge van Bacchus] van 26 b-girls [breakdance] op Maria-Lichtmis (27 Vrouwedag) ... Elke man denkt in ieder geval stiekem dat hij de langste lijst heeft, of dat lengte niets uitmaakt vanwege de superbe kwaliteit van zijn lijst. Er is ook schaamte over te korte lijstjes. Lijsten zijn krachtig: als iemand bijvoorbeeld 28 radicaallesbisch
[vgl. radicaalfeministisch] of 29 rechts-extremist fout schrijft terwijl zo'n woord in haar lijst staat, wordt de betrokken lijsteigenaar met de neus op haar tekortschietende vermogens gedrukt, want zo'n kemel voelt in retrospectief aan als 'vermijdbaar'. U kunt zich dan een echte 30 versjwartster nar [Jiddisj/ch: dwaas, idioot] voelen, of denken dat u slechts als 31 passevolant [uitgenodigd om het getal vol te maken] werd uitgenodigd.
32 Amoebedysenterie [n/s] zal er niet door
33 grasseren [van ziektes: woeden, heersen], maar soms is wel 34 odynolyse [stillen van de pijn] nodig, sommigen pleiten zelfs voor 35 moxibustie [Chinese geneeswijze].

5. Vanwege dit soort gevoeligheden zijn onze lijsten strikt geheim. Ze worden nooit openlijk besproken of uitgewisseld en lijstverbindingen bestaan niet.
36 Bisbilles [gekibbel] louter over lijsten maakte ik ook nog nooit mee. Toch ben ik 37 erachter gekomen dat een van de topspecialisten zijn lijst, die hij in de loop van de jaren in schriftjes vastlegde, ook woord voor woord insprak op cassettebandjes
(38 compact discs [cd’s] bestonden nog nauwelijks). Die bandjes gebruikte hij om woorden als
39 spectrumquartet [in vieren gesplitste lijn in een spectrum, niet: kwartet!], 40 raad van elf [assisteert Prins Carnaval] en 41 r.-k. kerk door zichzelf aan zichzelf te laten voorlezen in de maanden voorafgaand aan het jaarlijkse Davidsfondsdictee.
42 'Ernaar toeleven' was een understatement voor zijn stemming tijdens de voorbereiding. De ínhoud van zijn lijst bleef weliswaar diep verborgen, maar effectief was die wel: destijds won hij minstens zo vaak dicteewedstrijden als die Bredanaar tegenwoordig.

6. Jullie lijstschaamte zal ik proberen te verminderen door ongegeneerd te vertellen over de mijne, in de hoop dat jullie niet denken 'maak je 43 wejiewerig' [wieberig , weg]. Zo'n openbaring voelt aan als een striptease, maar gelukkig kan ik door mijn overdaad aan zelfvertrouwen bijna nooit 44 toebloks staan [blokken takel tegen elkaar, hoger kan niet].

7. Mijn Lijst beslaat een Excelpagina van ongeveer 150 bij 220 cellen en telt dus meer dan dertigduizend termen, verdeeld over meer dan dertig rubrieken. Het gaat me te ver om de Woordenlijst en Van Dale jaarlijks woord voor woord door te nemen, maar elk spellingkundig probleem dat ik ooit tegenkwam staat erin, inclusief alle fouten en 45 recidieffouten [opnieuw vertonen schijnbaar genezen ziekte – of, hier: fout] die ik ooit in dictees maakte. Recent voegde ik nog
46 Post-Acute Sequelae of COVID-19 [VD - PASC - long covid] toe en het feest 47 Onnozele-Kinderen. Als 48 chef de bureau heb ik nou eenmaal mijn eigen 49 bbbg [buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag]. Hij bevat nochtans ook woorden uit andere teksten die ik onder ogen kreeg, zoals myriaden Reindictees en Frank Denys' 50 neologismenlijsten (denk daarbij aan 51 8D-audio [geluid lijkt afkomstig uit bronnen die om de luisteraar heen bewegen], 52 alla puttanesca [met puttanescasaus] en 53 kawaii [neologisme: Japanse levensstijl – let op: kawai – zelfde uitspraak! = bonen als hangertje is geen neologisme]).

8. Veel termen komen meer dan eenmaal voor, sommige misschien wel tien keer. Dat komt door mijn oefenmethode: mijn iMac leest me 54 grazioso [bevallig] gerandomiseerde porties van vijftig woorden voor. Als ik, ondanks mijn
55 hbs B-opleiding, bij zo'n sessie een term fout schrijf, voeg ik hem opnieuw toe. Hoe slechter ik een woord onthoud, hoe vaker het dus terugkomt bij het oefenen. Excel is – ook voor de dictee-enthousiast – een bijzonder handig programma, hoewel je er soms wel een 56 Eben-Haëzer [steen der hulp – vaak op gebouwen: tot hiertoe heeft de Heer ons geholpen] bij nodig hebt. Naast het automatisch genereren van willekeurige voorleeslijsten, heb ik ook profijt van tabellen waarin ik lastig te spellen woorden rubriceerde. Zo is er bijvoorbeeld een 57 sheet [transparant blad overheadprojector] met honderdtwintig dieren die de dictee-evolutie overleefden door hun lastig te spellen namen, waaronder niet alleen de 58 braque ariégeois [zekere jachthond] en de 59 mangabey [hondaap], maar ook gewoon 60 cyperse [zekere huiskat] en
61 Siamese katten [= siamees!]. Er is er ook een met zo'n vierhonderd Franse leenwoorden, gerubriceerd naar met en zonder streepjes en naar de aanwezigheid van een 62 kuut [accent aigu, acutus] op de 63 e'tjes. Bij het schrijven van dictees kijk ik ook vaak naar mijn vierhonderd religieuze termen, denk daarbij aan 64 dhuhr (of 65 dohr – gebed kort na middaguur - islam), 66 sjema jisraël [belangrijk joods gebed] en 67 Vette Donderdag.[laatste donderdag voor vasten] En dan heb ik het nog niet eens gehad over de pagina 'Altijd fout', en de – met name voor jullie – belangrijke lijst 'Voor in dictees', waarin woorden stonden als 68 'geïkat' [ikatten – zeker weefsel] en 69 Dáil Éireann
[ka­mer van af­ge­vaar­dig­den in Ier­land]. 'Voor in dictees' is uiteraard streng beveiligd!

9. 70 A je to [taak waarvoor je niet geleerd hebt, tot een goed einde brengen]! Met deze
71 mise au point [van: mettre au point] hoop ik lijstopenheid te hebben gestimuleerd. Maar maak u niet ongerust: als ik uw lijst een keer mag lezen, zal ik echt geen woorden overnemen in die van mij! We moeten de komende maanden onze lijsten trouwens grondig doornemen, want kort na 72 dierendag
[= Werelddierendag] zal het honderdste BeNeDictee plaatsvinden. Let hierbij met name op kleding en stoffen, zoals 73 kaïn pandjang [Javaans kledingstuk], iets als 74 brandebourgs [op uniform], of 75 boernoesen [uitspraak z, lange mantel met capuchon]. Ook eten is dicteematig altijd populair, bijvoorbeeld 76 ikan bali [gerecht met makreel en sambalsaus], 77 paling in 't groen [gestoofd, met zekere saus] en 78 lapkous [= labskous, zeker gerecht (p zit tussen b en s in)].

10. En ten slotte: mijn geheugen wordt slechter, maar ik heb veel vrije tijd en met intensief oefenen zal ik
18 oktober mijn dertigduizend woorden waarschijnlijk wel uit het hoofd kennen. Een
79 livesinfonietta-uitvoering [live ook los?: TA: mag ook los, afhankelijk van de uitspraak] of een
80 Drs. P-optreden zit er niet in, maar als ik na afloop mijn overwinning vier, zal Rien raar opkijken!

Rein: 31 fouten. Ik heb de laatste tijd alleen aan het updaten van de 3800 blogposts gewerkt (ik ben bij 1700). Als ik recentelijk nog mijn lijsten had doorgewerkt, had ik zeker 10 á 15 fouten minder gehad …