Dictee - dictees [1661]
Dictee Column: Propellor of propeller?
A. Wat
is de juiste schrijfwijze? Met de spellingcontrole geen enkele probleem:
'propellor' krijgt een rood kringellijntje, 'propeller' niet. Statistisch heb
je – situatie 2016 – ook veel minder kans met '*lor' dan met '*ler'. De eerste
vorm geeft immers in VD 17 treffers (hits) [2019: idem], de tweede maar liefst 964 [2019: 1068].
B. Daarom
kunnen we dat eerste lijstje (met '*lor')
best integraal even doornemen: 1) bachelor: opleiding aan hogeschool of eerste
deel universiteit, ook aldus behaalde graad. Aan de universiteit heb je ook nog
'master'. Gerelateerde termen: hbo-bachelor, wo-bachelor, bachelor of arts (BA),
bachelor of laws (LLB) en bachelor of
science (BSc), 2) counselor (adviseur, vertrouwenspersoon), 3) exitcounselor =
deskundige die personen deprogrammeert om ze zo te helpen onder een dwingende
geestelijke invloed van anderen, bv. sekteleden, uit te komen, 4) flor =
schimmellaag op (sherry)wijn, 5)
hbo-bachelor – zie eerder,
6)
lor: een vod, een prul. Vergelijk: het kan me geen lor (=
niets) schelen, 7) en 8) ni fallor = nisi fallor (Latijn): als ik me niet vergis,
9) Selor = in BE Selectie
en Oriëntatie (selectiebureau
van de federale overheid), 10) en 11) semilor = similor = (s)pinsbek en dat is een goudkleurige legering van
koper en zink,
12)
tailor: kleermaker, 13) technicolor (handelsnaam):
procedé bij de vervaardiging van (de oudste)
kleurenfilms waarbij kleuren afzonderlijk maar wel gelijktijdig zijn opgenomen,
14) tricolor (bnw.) = a) driekleurig, b) BE;
niet algemeen; figuurlijk: belgicistisch, unitaristisch, 15) tricolor (znw.) = driekleurige amarant (Amaranthus tricolor), een plant dus,
16) VLOR = Vlaamse Onderwijsraad (instantie die de Vlaamse regering adviseert over
onderwijsmateries) en 17) wo-bachelor – zie eerder.
C. Uit
de 964 [situatie 2016] hits op '*ler' – veelal
eenvoudige woorden – doen we een absoluut willekeurige greep: 1) wortkoeler =
arbeider in de brouwerij die de wort laat afkoelen, 2) tweedeprovincialer = BE;
sport: ploeg uit de tweede provinciale afdeling, 3) thriller = spannende
sensatieroman of -film, toneelstuk vol sensatie, meestal over misdaad, 4)
steepler = steeplechaser, 5) satkiller = raket waarmee satellieten kunnen
worden vernietigd, die zich in een baan om de aarde bewegen,
6)
quatre-mainsspeler, 7) Bijbelverteller, 8) pis-aller (Frans)
= lapmiddel, pispaal, voetveeg. Een uitdrukking is 'au pis-aller', in het
ergste geval, 9) mp3-speler, 10) luitspeler(!),
11)
laissez-passer = het overlaten van de loop der zaken aan zichzelf =
achteloosheid. NB Nu nog in VD zonder koppelteken, is fout, zal verbeterd
worden, in oVD inmiddels – 2019 – akkoord. 12)
kahler = de ziekte van Kahler: kanker van de plasmacellen in het beenmerg,
13) ik-verteller = iemand die in een ik-roman in de ik-vorm vertelt (koppelteken vanwege de zogenaamde
zelfnoemfunctie; vergelijk oeps-gevoel: het
gaat om het woord 'oeps' zelf – 2019
oepsgevoel!), 14) hooipeiler = iemand die hooibergen op broeien onderzoekt,
15) xylofoonspeler,
16)
cd-romspeler, 17) hoekpijler = hoekpilaar, 18) heckler = iemand die
voorstellingen, debatten enz. opzettelijk verstoort door te roepen of door
voortdurend kritische vragen te stellen, 19) croquetspeler,
20) xtc-dealer (ecstasydealer),
21)
CO2-vervuiler, bokstriller (uit de
muziek!, onzuiver, onzeker of ongelijk uitgevoerde triller = versiering
bestaande in snelle afwisseling van een hoofdnoot en een bovenseconde),
22) Appenzeller kaas (= appenzeller), 23) 06-dealer, 24) aadler: in
verouderde literaire taal: adelaar en 25) ankeiler = tot lezen uitnodigende
tekst op de voorpagina van een krant of tijdschrift, of op een homepage.
E. En
nou gaat u me toch niet vertellen, dat u hier helemaal geen lor aan vond?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten