Dictee – dictees [2596]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 372, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (485)
Het Groot Muntendictee (2) [eigennaam!]
1. De Bengalese [Bangladesh] munteenheid is de taka [BDT]. De Beninse munteenheid is de CFA-frank (ook van Burkina Faso BCEAO – XAF). De Bhutaanse munteenheid is de ngultrum [BTN]. De birr was de munteenheid van het vroegere Ethiopië [ETB]. De bolivar is de munteenheid van Venezuela [VEF]. De Boliviaanse munteenheid is de boliviano [BOB]. De Bonairiaanse munteenheid is de Antilliaanse gulden [ANG]. De Botswaanse munteenheid is de pula [BWP]. De Braziliaanse munteenheid is de real [BRL]. De Bruneise munteenheid is de Bruneidollar [BND]. De Burundese munteenheid is de Burundifrank [BIF]. De BYR is de Wit-Russische roebel en de CAD de Canadese dollar. De Cambodjaanse munteenheid is de riel [KHR]. De CDF is de Congolese frank (Congo-Kinshasa, niet te verwarren met Congo-Brazzaville). De cedi is de munteenheid van Ghana [GHS]. De centavo is een bronzen pasmunt in Zuid-Amerika [vgl. cent], de centesimo voor Italië [= 0,01 lire – ITL, vroeger!] en de centimo [= 0,01 peseta – ESP, historisch!] de Spaanse. De CFP-frank is de munteenheid van Frans-Polynesië, Nieuw-Caledonië en Wallis en Futuna [XPF].
2. Hoe houd je de CFA-frank BEAC [XAF] en de CFA-frank BCEAO [XOF] uit elkaar [CFA-frank, algemeen = XPF]? De CHF is de Zwitserse frank. CLP behoort bij Chili (Chileense peso), CNY bij China (renminbi yuan). De colon is de munteenheid van Costa Rica (CRC) en El Salvador [SVC]. De Comoren zijn een republiek in de Indische Oceaan, bestaande uit de eilanden Grande Comore, Ansjovan en Mohéli. De munteenheid is de Comorese frank (KMF). Een oude handelsmunt in Ecuador en Chili heet condor. De COP is de Columbiaanse peso. De cordoba vind je in Nicaragua [NIO]. Brazilië gebruikt tegenwoordig de real [BRL], vroeger de cruzeiro [BRC]. De CVE is de Kaapverdische escudo. De CYP is het Cypriotische pond, de CZK de Tsjechische kroon. De dalasi vind je in Gambia [GMD]. De denar is de munteenheid van de republiek Macedonië (andere naam: FYROM) [symbool: MKD]. Een dime is 10 dollarcent. De dinar vind je onder andere in Koeweit [KWD] en Irak (IQD, de Algerijnse is de DZD = DZ is de ISO-landcode van Algerije, Algerië). Marokko gebruikt de dirham (MAD). In Djibouti gebruiken ze de Djiboutifrank [DJF].
3.
De dobra is van Sao
Tomé(!)
en Principe [STD].
De sucre (RCS)
is de vroegere munteenheid van Ecuador.
De EGP is het Egyptische
pond (ooit
hadden ze de piaster). De
Eritrese nakfa
(ERN)
is aldaar het betaalmiddel. De birr is
de Ethiopische munteenheid [ETB].
Een FDC
is een fleur de
coin (maagdelijke
munt – en bij postzegelverzamelaars de fdc
een eerstedagenveloppe – first
day cover).
De Fijische munteenheid is de Fijidollar
[FJD].
De piso gaat van hand tot hand op de
Filipijnen [PHP].
De FIM is de vroegere Finse
mark (de
markka, tot 2002, nu de euro – EUR).
De Georgische munteenheid is de lari
[GEL].
De GIP is het Gibraltarese
pond en de GNF
is de Guineese
frank (je
weet wel, daar koop je Guine(e)se
biggetjes mee). In Haïti
kun je gourdes [HTG]
verzamelen. De GYD is van Guyana
– d = dollar, de GWP
van Guinee-Bissau:
de peso. De groschen is oud-Duits
[10
penning –
Duits: Pfennig
– daar P,
in NL: p, pfennig],
de quetzal komt uit Guatemala
[GTQ]
en de guarani [PYG]
is Paraguayaans.
HKD is de Hongkongdollar
(nee, niet van
King Kong en andere kingkongs = groot en sterk monster).
4.
De lempira [HNL]
waart rond in Honduras.
De Magyaarse [Hongaarse]
munteenheid is de forint [HUF].
De Indiase roepie
(INR)
en de Indonesische
roepia [IDR]
lijken fonetisch veel op elkaar. In Iran
heb je de rial (IRR).
De ISK is de IJslandse
kroon. In Israël
is er de sjekel [ILS].
Tot 1996 had je in de Oekraïne de Oekraïense
karbovanets, daarna de grivna (grivnya niet meer in wdb.,
hryvnia –
UAH).
In Kazachstan heeft iedere Kazachstaan
wel enkele tenges [KZT].
Verwar de Keniaanse shilling
(KES)
niet met de Kirgizische
som (KGS).
Met kina's [PGK]
betaal je in Papoea-Nieuw-Guinea,
in Laos met kip
[LAK].
De KPW
is de Noord-Koreaanse
won (de
KRW
de Zuid-Koreaanse
won).
De Kroatische
munteenheid is de kuna [HRK].
De munteenheid van Birma (tegenwoordig
Myanmar)
is de kyat [MMK
– uitspraak: tsjaht].
De lats (meervoud:
lati) is van Letland [LVL
– Latvia],
niet te verwarren met de Estlandse
kroon (EEK);
in Litouwen
had je de litas (LTL,
sinds 1 januari 2015 de euro – EUR).
De lei is van Roemenië
[RON]
en Moldavië
[MDL
– lei],
de lek [ALL]
van Albanië. Ook malloten betalen in
Lesotho met
de maloti [LSL].
De Malagassische munteenheid op Madagaskar
is de ariary [MGA].
Hij spaarde enkel de Malawische
kwacha (MWK;
de Zambiaanse
kwacha is
de is ZMK),
de Maledivische
rufiyaa [MVR]
en de Maleisische
ringgit [MYR
– Malaysia].
Ook in San Marino hebben ze de (Marinese)
lire
[na 1 januari
2002 de euro – EUR]. De
Marshalleilandse was een schoonheid. De Mauritaanse
ouguiya [MRO]
is niet zo bekend en geen harde munt. Verwar deze niet met de
Mauritiaanse
roepie [MUR].
De MDL is de Moldavische
leu. De metical
is de huismunt van Mozambique
(de Mozambikaanse
dus – MZN).
5.
Sommige munten zijn monepigrafisch [hebben geen
beeldenaar]. Herken jij de
scherts in 'moneten' (ik
niet, maar zie VD:
geldstukken/geld)?
In Mongolië
heb je de tugrik [MNT],
in Macao de
pataca (MOP).
Vergeet vooral de Maltese
lira [MTL,
thans euro –
EUR]
niet! De NAD is de Namibische
dollar. Ook in Nepal
betaal je in roepies (NPR).
De ngultrum vind je in Bhutan
[BTN],
de cordoba in Nicaragua (de
NIO is de
cordoba oro).
Het liefst heb ik nieuwgemunte pasmunten. De naira
[NGN]
gebruik je in Nigeria.
De NLG was de oude Nederlandse
gulden. Met een obool kwam je de Styx
[in de onderwereld
– Charon, veerman]
over. De NZD is de Nieuw-Zeelandse
dollar. De Omaanse
(Omanitische)
munteenheid is de rial (OMR).
De pa'anga is de exotische, om niet te
zeggen excentrieke munt van Tonga [TOP].
Palau is een eilandenrepubliek in de Grote Oceaan (betaalmiddel:
de Amerikaanse
dollar –
USD).
In Panama heb je de balboa
[PAB].
Vroeger betaalde je in Su/oedan ook met para's [later:
SDD =
Sudanese
dollar, na
2007 Sudanese
pond –
SDP].
Tot 1946 had je in Hongarije pengö's [tot
1946]. Je kunt op de penning zijn
[erg zuinig].
6.
Een penny-a-liner wordt per regel [met
een penny] betaald (net
zoals schrijver dezes: kassa!).
De peseta Guineana (thans:
CFA-frank = XAF) was de
munteenheid van Equatoriaal-Guinea. Is de piekbelasting standaard één
euro? Als je guldens in het water gooide, kon je de pietermannen
letterlijk zien zwemmen. In het voormalige
Nederlands-Indië kon je
kleine bedragen met pitjes [kleine pasmunt]
betalen. Een polei is een muntachtige (plant).
De Poolse
munteenheid is de zloty [PLN].
Dat grapje kostte me 13 pop [gulden].
De pula [BWP]
is het slijk der aarde in Botswana.
De QAR is de Qatarese
riyal(!)
[? volgens
VD sinds 2020 met een extra y!]. De
quetzal is van Guatemala
[GTQ],
de rand [ZAR]
van Zuid-Afrika.
Hoe hoog staat Braziliës real
[BRL]?
Met de reis [ij]
betaalde je vroeger in Portugal je vakantiereis [thans:
euro – EUR].
In Cambodja is de munteenheid de riel
[KHR].
De ringgit
heerst in Maleisië
[MYR
– Malaysia],
de riyal(!)
[SAR]
in Saoedi-Arabië
(ook: Saudi-).
De RM was de vroegere Reichsmark
(rijksmark).
De RUB is de
Russische roebel. De Santomese
(Sao
Tomé en
Principe) munteenheid is de dobra
[STD].
7. De bevolking van Saint Vincent en de Grenadines spreekt een soort van creools-Engels. Ik blijf moeite houden met het subtiele verschil tussen schilling [Oostenrijk – ATS Autriche – thans euro, EUR] en shilling [Engeland – thans GBP – Groot-Brittannië – pond]. De SCR is de Seychelse roepie, de SDD de Sudanese (VD ook: Soedanese) dinar [historisch, thans: SDG = Sudanees pond] en de SEK de Zweedse kroon. Met shilingi's betaal je in Tanzania [TZS – Tanzaniaanse shilling]. In Slovenië gebruikten ze de tolar (SIT – tot 1 januari 2007, daarna de euro – EUR), in Slowakije de koruna of kroon [tot 2009, daarna de euro]. De somoni doet opgeld in Tadzjikistan [TJS]. De SOS (hier niet: Save Our Souls) is de Somalische shilling. Specie is klinkende munt. De SRD is de Surinaamse dollar. De SYP is het Syrische pond. De taël is een vroegere Chinese munt [thans: renminbi yuan – CNY]. Met taka's betaal je in Bangladesh [BDT]. De tala [WST] is de munteenheid van West-Samoa en de Tokelaueilanden. De Thaise munteenheid is de baht [THB]. Let op: Birma is een ander land (thans Myanmar met als munt de kyat – MMK – uitspraak: tsjaht). Te veel likken aan munten kan cystic fibrosis (CF, mucoviscidose, taaislijmziekte) veroorzaken. De toman was een Perzische gouden munt. Antigua en Barbuda hebben de Oost-Caraïbische dollar [XCD]. De TRY is de Turkse lira. De TTD is de Trinidad en Tobagodollar. De tugrik hoort bij Mongolië [MNT]. Tumtum is snoepgoed van pepermunt. De ZMK is de Zambiaanse kwacha.
8.
De Tuvaluaanse munteenheid is de Australische
dollar [AUD].
O, wat zijn die tijgerhouten (peper)muntdoosjes
toch mooi! De UZS
is de Oezbeekse
som. De vatu
is de officiële Vanuatuaanse
munteenheid [VUV].
De Venezolaanse munteenheid is de
bolivar [VEF].
Heb jij nog vijffrankstukken? De West-Samoaanse
munteenheid is de tala [WST].
De YER is
de Jemenitische
rial
[Oman,
OMR, Iran
IRR –
vergelijk: Saudi-Arabië
met riyal
– SAR –
2020 volgens VD ook
riyal:
Qatar:
QAR].
De YUM was de Joegoslavische
dinar. De munteenheid van de
Democratische Republiek Congo is niet de zaïre maar de
CFA-frank BEAC [XAF].
9. Apengeld is niet of nauwelijks iets waard. Bijna-geld (near-money) is de benaming voor vorderingen die op zeer korte termijn en zonder waardeverlies in geld kunnen worden omgezet. Cashgeld is contant geld. Arnhem is het Gelders Haagje. Een geldzak-bv is een besloten vennootschap die als de doelstelling heeft een vermogen te beheren door het doen van investeringen. Er is giraal [bankrekening, etc.] en chartaal [klinkende munt, baar geld] geld. Het oude kijk- en luistergeld was de omroepbijdrage. Het oudgeldmilieu is het sociaal milieu dat van oudsher welgesteld, zo niet rijk is. Naast vacatie- en vakantiegeld is er plastic geld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten