2418 Dictee vrijdag 08-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (355) √ x

Dictee – dictees [2418]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 502 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (355)

1. Zet die oudroze stijlen maar bij het oudroest en het oud papier [GB ook wel aaneen]. Dat is ouwe-jongens-krentenbrood [ouwe jongens]. Loop niet te ouwenelen [ouwehoeren]! Wordt er in
OESO-vergaderingen veel ouzo [sterkedrank – GB ook los – met anijssmaak] gedronken? Ik acht een overallcontrole noodzakelijk. Is die overkill echt nodig? Hij is overstag [VD ook wel los] gegaan. Hij zou goed overweg kunnen met die overwegwachter. Onder de orni's (GB, ornithologen?) waren veel ordi's [ordinair iemand]. Wat zijn oribi's [antilopesoort –
n/s]? Er vond een osloconfrontatie (= line-up) plaats. Hij is terug van weggeweest. Als je een aangiftebiljet [n/s] ontvangt, kun je ook om een teruggavenbiljet vragen. Thermopane [ee] is een bepaald merk dubbelglas (lemma VD; ook dubbel glas). Het THC-gehalte betreft tetrahydrocannabinol. Een timon is een mensenhater. Dat staat los van timocratie [bezit geeft stemrecht, wetgeving van Solon]. De tiffany is een decoratieve stijl in de glassierkunst. De koptisch-orthodoxe kerk is in Alexandrië gesticht. Ik verwacht u op die dag terzelfder tijd [tezelfdertijd] en plaatse. Het is 'bezint eer ge begint' (archaïsch) en 'houd het strand goed schoon'.

2. Zoekt een thrillseeker sciencefictionromans [nee, extreme sporten]? Een paisleyweefsel kan heel mooi zijn. Taffia is een verkorting van ratafia (rum, getrokken van suikerriet) en komt van 'rata fiat' (de overeenkomst worde beklonken). De tekst van het dictee bereikte mij via via. De uitdrukking 'quid quo pro' hoor ik steeds vaker: voor wat, hoort wat. De schout-bij-nacht was aan boord van het
schout-bij-nachtsschip. Na de warming-up en de match volgt de coolingdown. De moeder van Karel is Maagd. Een ent kun je tussenzetten (er terzijde inzetten). Die brave mensen zullen er niet echt tussen zitten. De boosdoener werd getjintjangd [in mootjes hakken, tot moes slaan]. Dat klinkt heel ouderwets: ik heb het weggetipp-ext.
Tire-fonds [kraagschroeven] dienen voor de bevestiging van railstoelen op dwarsliggers. Hij haalde bijkans acrobatische toeren uit. Ik word er bijwijlen gestoord van. Als een Franse juut met zijn baton [stok] zwaait, is dat geen batonneren [met de stok schermen]! Ik doe het, juvante Deo [met Gods hulp].

3. Een tour de bâton is een trucje, de Tour de France en de Tour Féminin zijn wielerrondes, tours de chant zijn zangersrondreizen, een tour de passe-passe is een goocheltoer, een tour de force is een krachttoer, een tour d'expression een (zins)wending, een tour d'ivoire een ivoren toren (vergelijk: de ivorentorenhouding) en een tour d'horizon een state-of-the-artoverzicht [state of the art]. Ze vermeldde 'tig duizend'; het bleken er dertienduizend te zijn. Wat is het verschil tussen een 'tigtal'(!) en 'tig aantal', al vraag ik dat nu al voor de tigste keer? Een tierceron is een hulp- of steekrib in de bouwkunde. Tiërceren [driedelen, tot een derde verminderen] is niet triëren [o.a. sorteren]; triage is ook selectie en rangschikking, bijv. bij oorlogsslachtoffers en een triëre is een oorlogsschip. Bij zevenstuiverslieden [Nederlandse verspieders van Alva] en tienstuiversgasten [spion] moet ik altijd aan dertig zilverlingen [Judas] denken. Thymine is 5-methyluracil, een pyrimidinebase behorend tot de bestanddelen van desoxyribonucleïnezuren (DNA – deoxyribonucleic acid – GB, VD). Bij athymie is er geen thymus [ook: verlies van het bewustzijn, psychologie].

4. Noem een tiercé toch gewoon een trio [wedden op 3 paarden]! Hij is zo zot als Tielebuis [door en door gek, door- en doorgek]. Sinds zijn eerste TIA (transient ischaemic attack) heeft hij een tibetdog. Het timothee(gras) [doddengras] is naar ene Timothy genoemd. De arme tobias zat met zijn tobbetje-even-rond [korte, dikke vrouw] in de tobhut(!) op de bergtop voor de valkenvangst. Een jotaatje moet wel het allerallergeringste zijn. De deur toetrekken (dichtdoen, toedoen) is die naar je toe trekken (als je zelf buitenstaat). Ik ben slechts toehoorster. Als alle bomen naar elkaar toe groeien, zal het bos toegroeien. Het kan er heet en vreemd toegaan. Door zijn toedoen zal dit er niets meer aan toedoen. De tölt is de telgang van een paard en tokehs zijn gekko's. Hij behoort tot de topdrietoppezotten
[top 3-toppezotten]. Ik vind Herman toppiejoppie. De zon is schuilgegaan achter de wolken. De moordenaars hebben zich schuilgehouden. Een vloerkleed kan heel goed een schuimrubberen (GB) onderkant hebben: een foamrug.

5. Een schoorbalkje is een stutbalk en een sint-andrieskruis een andreaskruis [bij niet-beveiligde overwegen]. In 'stalagmiet' zit de g van 'grond' (of denk aan: 'lag'; ander ezelsbruggetje: in 'stalagmiet zit de m van (Frans) 'monter', in stalactiet de t van (Frans) tomber'). Een barquette is een bakje van bladerdeeg. Zij wilden opium schuiven. Dostojevski schreef Schuld en boete. Schuldeloos is schuldenvrij. Bij schuldvernieuwing is er sprake van indeplaatsstelling. Om uit zijn schulp te kruipen, moet men eerst erin kruipen. Schund [sjoent] is prikkellectuur. Is dat een Schupo-voertuig [Schutzpolizei (geüniformeerde politie in Duitsland)]? Het groot schurftkruid is de knautia. Scabieus is scabiës [schurft] hebbend. Bij schutjassen mogen de kaarten geschut worden [loop tegenhouden, inzet verdubbelen etc.]. Ook het (studenten)corps had een schutterskorps. Schuttevaer is een vereniging voor binnenschippers.

6. Bestaat schuttingtaal alleen uit drieletterwoorden? Uche-uche, het stikt hier in de U-bahn van de muggen. De transalpiene spoorwegen zijn transalpien (over de Alpen heen gaand). Haar trans-Alpijnse geliefde was ver verwijderd (over de Alpen). Eau de javel (ook: javel) is bleekwater. Cassoulet is ragout van ganzen-, eenden-, varkens- of schapenvlees met witte bonen, bereid en opgediend in (op) een schotel van aardewerk. Een jacuzzi is een bubbelbad, de yakuza is de Japanse misdaad. Ikebana is de Japanse bloemschikkunst. De trampolinespringende teenybopper [dweperig jong tienermeisje] viel nogal op. Het is uit de tijd, maar een truttenschudder was echt een DAF'je. Wat is de formule van fosfortri-jodide? Troqueren is ruilhandel (be)drijven, ook handeldrijven. Een truqueur en een truqueuse zijn kunstvervalsers [gemengd: m]. Met de trucage met de truck haalde de truckbestuurder een getruukt (tricky) trucje uit zijn trukendoos die veel trucs (truken) bevatte.

7. De upper class reist businessclass, de middle class economyclass. Die firma heeft een duidelijk totaldesignconcept. Zij onderging een totalhipoperatie. Dat je je daaraan ergert, vind ik tot daaraan toe [niet helemaal aaneen!]. Traneloos schetste hij zijn tranendal van tranquillizers. Een reizende trammer tramt [met de tram reizen] en een gespierde tremmer [as- of kolenwipper] kan je licht in elkaar tremmen. Deze trainee [ee ie] [stagiair(e)] zorgt voor de trainee [èh ee] (rij op de vloer staande lampjes in een theater). De traag vlietende rivier lijkt aan de einder te verdwijnen. Een treinspotter spot treinen, een vliegtuigspotter doet aan vliegtuigspotten. Weg met die treife [onreine] triefel [rotzooi]! We konden traceren waar de wissel getrasseerd [afgegeven] was. Een trampolinespringer doet aan trampolinespringen. Het triefel [gespuis] at trifle [traaj-fuhl – dessertgerecht]. De trichinen [weefselparasiet, haarwormpje] veroorzaken de trichinenziekte. Het Belgische tripartiteoverleg [met drie partijen] is een tripartiet overleg [Een tripartite is in BE een driepartijenregering]. Het velours d'Utrecht is een trijpen weefsel. Hij luierde (triestte) maar wat. Tripel [zwaar soort (trappisten)bier] of triple-sec [sinaasappellikeur]?

8. Een bullenbijter is een bullebak. De Tsjetsjeense bevolking bestaat uit inwoners van Tsjetsjenië. Het twitteren of tweeten doe [deed] je via Twitter. Tympanie is wind- of trommelzucht. In een literair (GB ook: tt - doe in dictee 1 t!) café chantant hoor je überbrettlpoëzie tegen te komen. De gestreste troubleshooter gedijt het best te midden van getroebleerde troebelen (trubbels). Een troiscart (ook: trocart) is een chirurgisch instrument, maar een trois-quarts is een persoonsafbeelding (maar voor- noch zijaanzicht). Heeft hij
type 2-diabetes (type II-diabetes – IADM is insulineafhankelijke diabetes mellitus)? De gemeente houdt een trouwenquête, er is ook een Trouwenquête over het onderwijs geweest. Dieven zijn erop uit [doel, GB: eropuit = op pad] om te stelen. Daarom zullen ze eropuit gaan en eropuit trekken om hun 'werk' te doen. De truzen [homo's] spreken elkaar aan met 'Truus'. In het tsjechoviaanse tijdperk had je nog geen maillotjes [BE: kousenbroek], al wel mallootjes [mallerd, dwaas]. Mag ik de tuktuk [driewielig voertuigje] met tugriks [oe ih] [Mongolië, MNT] betalen? Een turkoloog heeft kennis van de culturen en de talen van Turkstalige volkeren.

9. In Belgisch-Nederlandse spreektaal is een tuyau [twie-joo] een tip. Hanneke en Janneke zijn gelijk geboren tweelingen, hun moeder is Tweeling. De filosofie is de scientia scientiarum [wetenschap der wetenschappen]. De Scientology Church (de scientology) is een reliwetenschappelijke beweging. De midvoor schwalbde. Sclerenchym is plantenweefsel van cellen met verhoute wand. Een sclerofyt is sclerofiel [sterk waterminnend]. Is die boekhouding in scontro- [alle uitgaven en inkomsten terstond opschrijven] of staffelvorm [steeds optellen en aftrekken met saldo]? De weekbladscoop [oe] [opvallend bericht] had een grote scope [oo] (reikwijdte). Heeft deze scootmobiel [oe] scooterwielen? Pas op voor scooteraso's. De Schotse whisky wordt ook scotch genoemd. Hij scoutte de keeper. Een scramasax is een zwaard met één snede. Is dit bericht gescrambeld [met vervormde stem – ww = scrambelen of scramblen – dus ook: gescrambled]? De tekst scrolde [rolde] over het scherm. De scurriliteit [potsierlijkheid] droop er(van) af [afdruipen]. De Seato was [historisch] de South East Asia Treaty Organization. Het modern Latijnse woord 'cosinus' is afkomstig van 'complementi sinus'.

10. Het gebeurde in acht seconden sec [op de kop af]. In 1864 eindigde de Secessieoorlog [Amerikaanse burgeroorlog]. Het Second Empire [Frans!] is het Tweede Keizerrijk (van Napoleon III). Bij secondlifen betreedt iemand de virtuele wereld (Second Life, SL). Wat is de betekenis van 'secreet' met een k? Dat woord bestaat niet … Secrets de Polichinelle zijn geheimen van Jan Klaassen, allemansgeheimen dus. Mijn motto is 'secundis temporibus dubiisque rectus': in voorspoedige en in onzekere tijden standvastig. Het ontbreekt hem aan secunda Petri (verstand, altera par Petri). Ondergetekende verklaart dit naar waarheid, secundum veritatem (naar waarheid). Wat ben jij secuur [precies], zeg!