2578 Dictee maandag 31-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (470) √ x

Dictee – dictees [2578]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 387, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (470)

1. Wie aan gefyrofobie (brugvrees) lijdt, zal niet snel met geld over de brug komen. Hoe oud is deze zestienminner (16-'er, 16-minner, zestienminner, 16 minpersoon)? Kort na oud en nieuw is hij jarig. Zijn ongenadig en genadeloos synoniemen? De brandmeester gaf aan dat men de brand meester was en gaf dus het sein ‘brand meester’. De reorganisatiegevolgen voor de informatie verstrekkende balie waren verstrekkend. Zijn woestijnbezit was verder strekkend dan gedacht. Verzenen [hielen] tegen de prikkels slaan [Hand. 9:5] helpt niet [zich vruchteloos of tot eigen schade tegen iets verzetten]. Hij reisde naar het ver weg gelegen Verweggistan. Vexillologie is vlaggenkunde. De verweesde man werd verwezen naar een ver verwijderd opvangcentrum, waar zijn broer somtijds en bijwijlen ook al verwijlde. Zet die oproerkraaiers in de klas ver uit elkaar, dat is veruit het beste. De ondersteek stond ver van mijn bed, vanwaaruit ik naar de beste
ver-van-mijn-bedshow [ver van mijn bed] ooit lag te kijken. Het geilen op zijn vetleren medaille vexeerde [kwellen] mij. Op het proefwerk behaalde ik een achtminresultaat (8 minresultaat – ook: 8- -resultaat – spatie voor de duidelijkheid).

2. Het water vervloot [vervlieten = heenvlieten], terwijl de romance literair (GB ook: tt - doe in dictee 1 t!) vervlood [vervlieden = (archaïsch) vergaan]. De meeste ambtenaren zijn vertuid aan het schip van staat [hebben een vaste positie bij de overheid]. Het begrip 'vertu héroïque' komt van 'heldhaftige deugd' (Rabelais). Komt vertigo [draaiduizeligheid] alleen voor bij vertebraten [gewervelde dieren]? Een versjwartster nar is een dwaas, een idioot. Verso [op ommezijde] vindt je cliënt de toelichting. Gladiatoren waren niet blij met een aanduiding van verso pollice [uitgestoken duim heerser: gladiator moest gedood worden]. De Grote Verzoendag wordt ook Jom Kipoer genoemd en als zodanig gevierd. Zwervers met enig historisch besef houden daarom ook maar één keer 's jaars grote verzoendag [wassen en verschonen]. De vestaalse maagden [Vesta: godin van vuur en huiselijke haard] zorgden voor het vestaalse vuur; het waren een soort van kuise suzanna's, jachtprooi van SUV-rijders (GB ook wel: suv) die soms op platgetreden paden uitlopers van een verzameling
suzanne-met-de-mooie-ogen [geen mv.] platreden, die hun uitgestegen bijrijders nog verder plattraden en overigens vreselijk doortrapte suzannaboeven (suzanneboeven) waren. Wat een onzin!

3. Een suzonnetje is een coupenaad (vergelijk: suçon). Veteren (hoe spreek je dat uit?) is vetoën. Met tact werd het vertakte gewei verwijderd door de veterinair, de dierenarts. Mijn vet coole, supervetcoole, superidool hield niet van vestzak-broekzakgedoe [al -]. In vetfijne lijn (buitenlijn is dan vetgedrukt) werd de ve-tsin [glutamaat] beschreven. Ganzen vliegen meestal in een V-formatie. Is er op de Britse Virgineilanden (internet: vg, ISO-landcode: VG) ook een vicaris-generaal (vg) werkzaam? Ik hoorde het via via. Ze beschuldigden elkaar vice versa. Hoeveel viceminister(s)-presidenten zijn er? Christus liep de via dolorosa [kruisweg] ten einde, zijn navolger (eeuwen later ook) de via crucis [idem]. Hij moest wel, vi coactus (v.c. = door geweld gedwongen). De juridische term 'vi cessionis' [geen afko] betekent 'via een overdracht'. Een vicuña is een wilde lama, een vigogne. Ze waren aan het schaakspelen in een van de vides [open ruimte van meer verdiepingen]. Een vicomtesse is een burggravin.

4. De victoria regia (VD, Linnaeus: Victoria regia) is de reuzenwaterlelie. Een vidioot is een video-idioot: hij heeft een videocassetterecorder (VCR), zet zijn opnamen op een videodisk en ziet zijn opnamen het liefst vertoond op vidiwalls (videowalls). De boer bezat vier- à vijfhonderd hectare. Dit is een magnifiek boek, vient de paraître [verschijnt binnenkort]. De vieve oma nam de benen, maar de nog vievere opa haalde haar cool vief terug. Dat duo, videlicet [te weten, nl.] Jut en Jul, representeert alleman. De underdog leidde een vie manquée, een leven waarin men zijn roeping of talent niet heeft kunnen realiseren. De vigna is een tropische boonsoort (tweepoot!). Op wereldschaal waren dit maar viezevazen [wissewasjes, kleinigheden]. De [in cijfers] 65+'ers kregen op vertoon van hun [idem] 65+-kaart drie vieuxs – feitelijk waren het vieuxtjes. Waren Vietcong en Vietminh betrokken bij de vietnamisatie? Een 'vier-maal-vier' (cijfers: 4x4-auto, 4x4’s) heeft een vierwielaandrijving (fourwheeldrive, 4wd, awd - all, fwd).

5. De gewapende broers kwamen vi et armis [door wapengeweld] om het leven. Heeft Berlusconi ook een villegiatuur [zomerverblijf, buiten]? Hij wierp het vijgetouw om de stevigste tak van de vijgenboom. Op het Vikingschip zaten leden van het Vikingvolk en ze kwamen veelal uit dezelfde Vikingnederzetting. Ze droegen ook allemaal vikinghelmen. Doe je daar echt vinaigrette [saus van azijn, olie en kruiden] op? In de alkaloïdengroep vind je onder andere vinca-alkaloïde (catharanthusalkaloïde). Andere namen voor radvenster [rondlicht met spijlen als wielstaken] zijn: catharinavenster, roosvenster, rondvenster en rozetvenster. Die man en vrouw zijn door de vinculum matrimonii [huwelijksband] gelieerd [verbonden]. Een Vinex'er woont in een
Vinex-wijk.

6. In Nederland is de Vinex de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra. Vin de pays [landwijn] kan heel goed als vin de table [tafelwijn] dienen. Het vingt-et-un is een hazardspel [kansspel] met 21 kaarten. Hij had vintage [met de allure van een groots verleden] foto's gemaakt, superbe [heerlijk, prachtig]! Op een viola da gamba [knieviool] kun je een viola-da-gambaconcert geven. Een violino principale is een soloviool; deze wordt soms bespeeld door de concertmeester dan wel een eerstevioolspeler. De violon d'Ingres [hobby of begaafdheid naast het werkelijke talent] valt niet te bespelen. Hopelijk vind je een virgo intacta [medisch: meisje met ongeschonden maagdenvlies]. De virginalist speelde op het virginaal – zo uit de winkel, virginaal [maagdelijk] – een soort van klavecimbel. Viribus conjunctis (ook: unitis = met vereende krachten) kregen we de diepgevallen/zonken [zedelijk aan lagerwal geraakt – lemma diep 1 – 13 in VD – los is verdedigbaar] vrouw weer op de rails. Hoezo, was er dan een ravijn naast de spoorlijn met daarin een diep gevallen vrouw? De visagiste(n)opleiding [GB s, VD n?] volbracht ze virtuoos. Ze was gevallen op de agentenuniformrokjesdraagster. Je komt ze vaker tegen: Visjnoe, Brahma en Shiva [hindoegoden, aanbeden in Hindoestan].

7. Vis-à-vis met [recht tegenover - face to face - face-to-facemoment] mij controleerde de juut [agent van politie] mijn visakte. Een viscerale aandoening is een ingewandsziekte. Viscose hoeft lang niet altijd viskeus te zijn. Ben jij Vissen (of: (uit) vissen!), of ga je uit vissen, of moet je nog iets uitvissen (wellicht een vijver uitvissen)? De vis comica is een komische werking, de vis legis is de kracht der wet en vis major is overmacht. Moet je in een curriculum vitae echt je hele vita ante acta [je vroegere levenswandel] blootgeven, blootleggen? Wegens vitaminegebrek volgde hij een vitaminerijke [2 x n/s] vitamine B12-kuur. De viva vox [het gesproken woord] wordt viva voce [mondeling] overgebracht. De vita minima is in medische zin de uiterste graad van het verval van krachten van een zieke. Vlam vatten is toch geen vlamisme? Het doel was zo vlakbij, vlak bij Hasselt. Het voetbaldoel was op een schoenlengte afstand. Kan een Vlaams Blokster op de Vlaams Belanglijst staan ('Vlaams Blok' is de vroegere benaming van 'Vlaams Belang')? En VLD'sters en andere VLD-leden dan? Denk ook aan de Open Vld.

8. Het Vlaams Parlement is ons nabijer dan het Duitse parlement. Op de Vlaamse kermis (B.-N., algemeen) kon je een Vlaamse reus [konijnenras] kopen. Met een vladder [behangersborstel] kun je behangen. Wat, hebben jullie gefonduud? Was het een vlees- of een kaasfonduetje? Het vleide me, dat ze zich aan mijn voeten vlijde. Is de Vliegende Hollander een spookschip, de vliegende hollander is een kinderspeeltje. Smeer er maar vaseline [zalfachtige substantie] op (vlieseline is een geperst textielproduct). Wat doe je in Ootmarsum? Antwoord: vlöggelen (in slingerprocessie door de huizen gaan als paasgebruik)! De termen 'Vlaams-nationalistisch' en
'Vlaams-Nederlands' staan niet in Van Dale (maar wel in GB). Het vlijt me bijzonder goed dat u morgen komt. De hond vlijde zich voor de tv. Niet elke vliegerarts [vliegt meestal niet zelf] is een arts-vlieger [die wel]. Mooipraten is vleien. Een logopedist(e) leert je mooi praten [beter niet: mooipraten]. Ze bewaarde de vlooitjes (vlootjes) in een superluchtdicht botervlootje. Bij hermetische kunst en poëzie moet je (niet) aan Hermes [bode van Zeus] denken (is ontoegankelijk). [Toch wel: denk aan Corpus Hermeticum]. Een volant is een pluimbal, een shuttle.

9. Voilà, daar was de voice-over (commentaarstem) weer. Vogueing is het aannemen van poses op dansmuziek. Een vogelvrijverklaarde is vogelvrij verklaard. Ten aanhoren van alle inzittenden van de auto schalde de reidans de boordradio uit. Zij nam voetstoots aan dat de vof [vee-joo-wèhf] hun eigendom was. Aan een voetenveger kun je je voeten vegen. De Voetbaloorlog werd uitgevochten tussen Honduras en El Salvador, die andere voetbaloorlog tussen Go Ahead en Willem II. De voedsel zoekende vogel verhongerde. Hij moest de onderhandelingen vlot trekken. Vocalises zijn zangoefeningen op 'la'. De VOC [Vereenigde Oost-Indische Compagnie] promotende premier was goed in voetjevrijen. De VN [Verenigde Naties] hebben
VN-diplomaten en -waarnemers. V-Mannen (V-Männer) waren betaalde verklikkers in dienst van de SD [Sicherheitsdienst nazi-Duitsland]. Het verkleinwoord van vluggerd is vluggerdje. Een vluggertje kun je zijn of verrichten (toe maar!); en vluggeren: dat is snelschaken.

10. Het VOKA [Vlaamse Ondernemingskamers] staat ten dienste van het bedrijfsleven. Bij ontstentenis van een sjwa in de uitspraak is de juiste schrijfwijze 'voituurtje' [anders: voituretje]. De volkspot was onderwerp van volksspot. Bij voipen gebruik je VoIP (Voice over Internet Protocol) en heb je een voiptelefoon nodig. Wie gebruikt er nu nog Volapük [kunstmatige wereldtaal, 1880]? Journalisten moeten iedere dag de Volkskrant weer volpennen. De nieuwe
vol-au-ventvariant voldeed subliem. De volbloed Limburger zou zijn handen vol hebben aan het sanguinische volbloedpaard. De Volkerenslag vond plaats bij Leipzig (1813).

 

 

2577 Dictee zondag 30-01-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 191 RL √ x

Dictee – dictees [2577]

Wekelijkse dicteetest 191 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 691

1………….. is een ………………. stof.

a. Flausch                            duffelse

b. Flaus                                duffelse

c. Flaus                                Duffelse

2. Voedsel langdurig ………… is ……………..

a. kauwen                                      fletcheren

b. kouwen                                      fletcheren

c. kouwen                                      fletsjeren

3. Bij trampolinespringen een …………….. en bij gymnastiek een

 ……………… uitvoeren.

a. flifis                                        flikflak

b. fliffis                                       flikflak

c. flifis                                         flik-flak

4. De …………. was al …………… uitgebloeid.

a. flox                                      flux

b. vlox                                     flux

c. flox                                      fluks

5. Een ………….. is een Griekse …………....

a. follie                                  neptempel

b. folly                                   nep-tempel

c. folly                                   neptempel

6. Een ……………      …………… is met vlees.

a. fondu                                 bourguignon

b. fondue                               bourguignonne

c. fondue                                bourguignon

7. Een …………… is een ………………..

a. helicopterview                      helikopterblik

b. helicopterview                      helicopterblik

c. helikopterview                      helikopterblik

8. Een …………… is een verlengde ……………...

a. fouetté                              pirouette

b. fouettee                            pirouet

c. fouettée                            pirouet

9. Een …………… is een ……………....

a. fritata                                omelet

b. frittata                               omelet

c. frittata                               ommelet

10. ……………. hebben een ……………. tong.

a. Circe’s                                 vulpen

b. Circes                                  fulpen

c. Circe’s                                 fulpen

Oplossingen [191]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [191]

1a 2a 3b 4c 5c 6b 7a 8a 9b 10c

1. Duffel is een plaats in de provincie Antwerpen.

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2576 Dictee zaterdag 30-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (469) √ x

Dictee – dictees [2576]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 388, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (469)

1. Een Volkswagenbus (geen kever! – geen afkorting VW - niet in wdb.!) wordt door Volkswagen geproduceerd en wellicht geassembleerd in de republiek China (beter: Volksrepubliek China). In zijn vol plané [zweefvlucht] griste de reuzenvogel het reuzenpak volle melk van de tafel. Een volschip (fregat) hoeft helemaal geen vol schip te zijn. Wordt in het hoger onderwijs [h.o. = hbo en wo] ten aanzien van de studenten een volumebeleid [n/s] gevoerd? De voltampère wordt afgekort tot VA [met enige reserve - wegens de arbeidsfactor (elektrotechniek) = watt, W]. Kun je wel, hè, mij de huid vol schelden? Je kunt me beter volstoppen met complimenten! De voluptueuze [wellustig, wulps] veertiger (40'er, een oude bok) was niet vies van een groen blaadje. De Winkler Prins telt maar liefst 20 volumina (enkelvoud: volumen). Het volgnummer is daarbij een volumenaanduiding. De verkochte exemplaren vallen onder het volumebegrip [mv. n/s]. Zal de Vondelparkjeugd in de loop der jaren (= volventibus annis) de volwassenendoop ondergaan? Bij vollemaan (GB ook: volle maan) toonden de Vondelkenners hun vondeliaanse riten/s uit hun riteverzameling [mv. n/s].

2. Op Haïti is een hele voodoo-economie [rituele magie op Haïti] werkzaam. Vondt ge zijn optreden ook zo belachelijk? Als je geen voorbeeldenboek hebt, moet je voorbeeldeloos te werk gaan. Alvorens de voogdijinstelling definitief gestatueerd wordt, zal er nog heel wat water door de Maas (door de Waal, langs Dordt) moeten stromen. Ik heb haar weggesleept uit het voorgeborchte (voor de poorten) van de hel. Het voorakkoord was pure voor-de-gek-houderij [voor de gek houden]. Nu zal zijn haatcampagne toch wel geluwd zijn? De afkorting van 'voor Christus' heeft twee vormen: v.C. en v.Chr. Dat betreft dus de voorchristelijke tijd. De voorbijijlende tgv [train à grande vitesse, als merknaam TGV, hogesnelheidstrein, hst – flitstrein, ook hsl, l = lijn] racete richting Parijs. Het voor-Bijbelse tijdperk, betreft dat de oertijd? Wat betekenen de termen 'perigeum' [dichtst bij de aarde] en 'apogeum' [er het verst van]? Dat klusje was een fluitje van een cent (een makkie). Mojito is een cocktail van rum met limoen en spuitwater.

3. Het schrijnendst waren nog zijn bijtende opmerkingen. De kaassoort stilton (genoemd naar de gelijknamige plaats Stilton) is een zekere Engelse schimmelkaas. Na Columbus begon het postcolumbiaanse tijdperk. Als je cuba libre drinkt, nuttig je rum-cola met citroen. Agrementen [lint, versiersel] en agreements [overeenkomst] lijken maar rudimentair [qua eerste beginsel] op elkaar. De VOS'sters [in NL: (historisch) Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving] namen deel aan de voscursus [van de VOS - vos-cursus: SR voort­ge­zet on­der­wijs voor se­ni­o­ren]. Een kolonne rode mieren (niet: faraomieren) demonstreert voraciteit (vraatzucht). Ze vonden de voptraverse
(vop-traverse –voetgangersoversteekplaats) [uitspraak –
vee-joo-pee [GB ook nog: voldoende onderricht persoon – bij uitspraak ‘vohp’ zonder koppelteken, GB heeft ook nog vop = verplaatsbare ontmoetingsplek – beter lijkt: mobiele ontmoetingsplek – mop [voorkeur] of MOP] veilig genoeg. Een vopo was lid van de Vopo. Hij was voorovergetuimeld en lag geheel voor pampus. Voortschrijdend inzicht kan ook een voorwendsel zijn of een aanwensel worden. Het voorstaan van een auto heeft niets te maken met het er goed voor staan van personen of zaken. De schrijfwijzen 'Voorromaans' [taal], 'voorromaans' [van voor de romaanse periode] en 'voor-Romaans' [voor de Romaanse tijd] zijn alle goed, maar hoe zit het met hun betekenissen?

4. Gezocht op '*maan'; gevonden (tussen haakjes de betekenis of waar ze dus een voorliefde voor hebben): anglomaan (Engels of uit Engeland), bibliomaan (boeken), dipsomaan (drank), egomaan (zichzelf), erotomaan (hyperseksualiteit), egyptomaan (Egyptisch of uit Egypte), farmacomaan (geneesmiddelen), gallomaan (Frans of uit Frankrijk), germanomaan (Duits of uit Duitsland), gigantomaan (het kolossale), graecomaan (Grieks of uit Griekenland), grafomanie (boeken en ander drukwerk), de Rode Halvemaan, humaan (homo, de mens), hypomaan (drukte en vrolijkheid), kleptomanie (bezit van anderen), megalomanie (grootheidswaanzin), melomaan (muziek), micromaan (het kleine), monomaan (fixatie op één ding), mythomaan (de mythe), nymfomaan (mannen), petomaan (laten van flatussen, winden), russomaan (Russisch of uit Rusland), pyromanie (brandstichten c.q. brandstichting) en toxicomaan (giffen).

5. Naar de gewestelijke voutenkamer ging je op kousenvoeten. In een vraag-en-antwoordspel komen vraag en antwoord beide aan bod. Ik heb daar moeite mee: vox populi, vox Dei [de stem des volks is de stem van God]. De vouvray is een lekkere witte wijn uit Vouvray in de Loirestreek. Laten we de vriezeman [BE: ver­per­soon­lij­king van de vries­kou] nu maar even vrijgeven (vrijaf geven). Hebben jullie ook al gevreeën? Als vrijetijdsbesteding [vrije tijd] volgde hij een vreemdetalencursus [vreemde talen]. Rond het Vrijheidsbeeld was er een enorm vrijheid-blijheidgedoe [vrijheid, blijheid]. Wat is nu in se [in wezen] het verschil tussen vrij- en oudkatholieken? Vrije-energierelatie is een fysisch begrip, vrijemarkteconomie een staathuishoudkundig begrip.

6. Bij het wiiën kun je wiiitis en wiiknieën oplopen. Onder het afvuren van de bazooka's speelden de bouzouki's [Grieks, lijkt op de mandoline] gewoon door. Hifi [haai-faai] (geen high five!) staat voor high fidelity, wifi [wie-fie, ook wel: waai-faai] voor wireless fidelity. (Nieuwe) straattaalwoorden als 'fittie' (ruzie) en 'rwina' (niet in wdb.: rellen) worden door de schooljeugd gebruikt om groepen op te roepen te komen vechten. De vrijlustige Tiroolse deerne begon vrij lustig te jodelen. Geld kun je vrijspelen. Bij een fruitautomaat kun je een vrij spel winnen. De dieven spraken vrijuit; ze hadden vrij spel, want de bewoners waren in retraite. Een voetballer kan zichzelf of een ander vrijspelen. Een vrille is een tolvlucht. Op de vrimibo (vrijmibo) werd geen drambuie of cuba libre geschonken. De afkorting vs. kan zowel versus als vers (in de Bijbel) betekenen. Haar vrouw-zijn werd
VTM-achtig benadrukt.

7. De in het vroeg rijpende koren wandelende vroegrijpe truus was vrouwvijandig. Wat bedoel je, vromaneffect [verstrengeling lit(t)eraire - doe in dictee 1t! [GB] en natuurwetenschappelijke begaafdheid]? De vuttende vutters vielen onder de VUT-regeling [vervroegde uittreding uit dienstverband]. VVD'ers [Volkspartij voor Vrijheid en Democratie] zijn daar mordicus (op) tegen. De vwo'ers [voorbereidend wetenschappelijk onderwijs] startten eerder als proefproject in Vlaanderen zomaar een vzw [BE: vereniging zonder winstoogmerk, NL: stichting]. Vve's zijn verenigingen van eigenaren. Hij had een vuns [schunnig, immoreel] lachje, maar dat werd allengs een vunze lach. Zit niet zo te viezeriken, te vuiliken (Jaak: twee werkwoorden, ontsproten aan het brein van Rein). Vulnera immedicabilia (enkelvoud: vulnus immedicabile) zijn ongeneeslijke wonden. Vulcaan (Vulcanus, Volcanus, die laatste niet in VD) is een god, maar niet die van de vulkanen, wel die van het vuur. En jullie zullen wel bepalen wat goed voor het grauw, het vulgus, is? Vues d'ensemble zijn algemene beschouwingen. Die geef je ten beste of voor beter. Is dat het goede rijtje: VS, VSO, VSOP en VVSOP [very, very superior old pale, nog beter dan VSOP]? De pogingen om de vruchten des velds te oogsten, bleven vruchteloos. Het vulsel van het kussen was dons.

8. Bij paarden met vlotgal gaat galopperen minder goed. Dit was het waargebeurde verhaal over deze wacho's (een kruising tussen watjes en macho's). De Wachtendonckse psalmen ken je toch wel? Pas op met wadi's [droge rivierbedding met steile wanden] als het gaat stortregenen! Een wadjan (GB/VD ook: wadjang) is een wok. Wakker worden met een wake-upcall is walglijk (walgelijk). Vergoedt je vroege waldorfsalade dan veel en kom je daardoor weer dichter bij het walhalla? De Walkuren zijn godinnen [een walkure is een forse, struise vrouw] van het slagveld. De wallaby is een kleine kangoeroesoort (en ook de naam van een speler van het Australische rugbyteam), de wallaroe is een bergkangoeroe. De poort stond wijd open, wagenwijd open zelfs. De wagnertuba klonk echt wagneriaans. Wahabieten vindt men vooral in Saudi-Arabië (GB/VD ook: Saoedi-Arabië), wagyurunderen vooral in Japan. Gaan we naar de [Amsterdamse] walletjes? Je bedoelt: de [Amsterdamse] wallen (beide: VD)? Nee, laten we dan maar liever een Walt Disneyfilm pakken.

9. Hij vond uiteindelijk zijn Waterloo: hij leed een waterloo. Het wasco is een merk waskrijt (ook dat is krijt). Waar zijn de water-en-vuurwinkels gebleven? De uitbater en uitbaatster daarvan leefden als kat en hond, ze waren als water en vuur. Een warmoezerij is een groentekwekerij. In deze cabine wordt warm- en koudemail verwerkt. Waratje, daar hebben die ware jakoba en ware jozef elkaar toch nog gevonden! Het wallingantisme is de beweging die de verfransing van België nastreeft. De wankelmotor is naar professor Wankel genoemd. De wannabediva en de wannabe-engel waren allebei wannabe's. Wasabi is Japanse hete groene mierikswortelpasta. Het washi is Japans papier, gemaakt van vezels van de moerbeiboom. Mijn warm kloppende hart moet je goeddoen, meer dan goed doen. Een waringin is een wurgvijg (met luchtwortels).

10. Een WAM-sticker [in NL Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen] vind je in Nederland op motorrijtuigen. Wanttalie [talie = touw, ook takel] wordt gebruikt bij het want, een wandschildering hangt aan de wand. De water makende boot liep (figuurlijk) snel vol (werkwoord: vollopen). De (vrouwelijke) waterpoloster [uh (m.), èh
(m/v) kan ook!] was Waterman. Het wedgwood ('gw': van 'grote waarde' en dus niet 'gew': van 'geen enkele waarde' - deze zin niet op te schrijven - slechts ezelsbrug ...) viel in duigen. Haar weduwepensioen [n/s] werd niet geïndexeerd, haar vriend kreeg wel weddeverhoging. 'Wc-bril' is een samenstelling, 'wc'tje' een afleiding. Kreeg hij een watjekouw van het watoessirund? Er woei een wauwe [gunstige] wind. De watt (afkorting: W) is een eenheid van vermogen, de kWh (kilowattuur) is een eenheid van elektrische energie. De 110W-lamp [110 watt, 110 W] moest vervangen worden.

 

 

 

2575 Dictee zaterdag 29-01-2022 (2) – dictee online BeNeDictee 2022-01 √ x

Dictee – dictees [2575]

Online BeNeDictee 2022-01

Dit was het laatste onlinedictee i.v.m. corona, COVID-19!

Kort en krachtig (auteur: Huib Boogert)

De 50 vette woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

1. ‘Het stemrecht is het recht van het stemvee om zijn eigen slager te kiezen’. Dat is een gepeperd voorbeeld van een aforisme, in casu verzonnen door Jan Greshoff. Enkele andere ¹⁾, hoewel niet uit zijn kladblok ²⁾ [wel: blocnote], zijn: ‘Liefde / maakt een klein bed groot’ en ‘Het vlees is zwak / en de wil is ook niet veel zaaks’.

2. Een korte, krachtige en pittige spreuk, met een filosofische ³⁾ inslag. Dát is de omschrijving van het aforisme. Het fenomeen is volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal ⁴⁾ [VD], kortweg het WNT ⁵⁾ [idem], al sinds het jaar 1615 (!) in onze taal bekend. Ook Multatuli construeerde in zijn dooie piere eentje ⁶⁾ een paar pakkende exemplaren, waaronder: ‘Niets is helemaal waar, en misschien zelfs dat niet’.

NB De Woordenlijst Nederlandse Taal is het Groene Boekje, de groene bijbel.

3. Laat die maar ’s bezinken.

4. Het probleem met een aforismendictee ⁷⁾ is, dat de kortspreuken lastig zijn te verwerken in een tekst, waarin we gewoonlijk thema’s als dikvloeibare ⁸⁾ [= thixotroop] dijonnaise ⁹⁾ [vgl. mayonaise – uitspraak zj] en cranberryyoghurt ¹⁰⁾ proppen, tot het exsudaat ¹¹⁾ [uitgezwete vloeistof] ons uitbreekt.

5. Toch zal ik pogen dit dictee enige literaire diepgang te geven. Van veel aforismen is de auctor intellectualis ¹²⁾ [geestelijk(e) vader, bedenker] helaas onbekend. Men noemt hem of haar dan Hummes ¹³⁾ [lemma in VD, maar alleen in de verbinding – (meneer) – Van der Hummes – net als: meneer Van Ipschoten] of eh … dinges (ook: huppelepup en … meneer Dinges) ¹⁴⁾. Toch vertonen veel van die anonieme aforismen stevig hang-en-sluitwerk ¹⁵⁾ , zoals ‘Na regen komt zonneschijn. / En filevorming’, alsook ‘Al doende leert men / af’.

6. Er zijn ook ‘stille’ aforismen. We kunnen de moeë ¹⁶⁾ [VD ook wel moeie, andere uitspraak fout!] voeten op het hockertje ¹⁷⁾ [hocker = voetenbank] parkeren en in een remslaap ¹⁸⁾ [rapid eye movement, Eng.] de volgende hocus pocus ¹⁹⁾ [toverformule goochelaars] gaan dromen: ‘Hij zegt niets, maar dat zegt niets, want hij zegt nooit iets’. En ook: ‘Je kunt beter veelzeggend zwijgen dan nietszeggend ²⁰⁾ [net als: alles- en weinigzeggend] praten’.

7. Ook het Opperwezen ²¹⁾ komen we met de regelmaat van een comtoise ²²⁾ [klok – geen p!] in aforismen tegen. Onder anderen ²³⁾ de Jehova’s getuigen ²⁴⁾ en de Biblebeltbewoners ²⁵⁾ geve
Deo volente ²⁶⁾ (afgekort D.V. ²⁷⁾) [ook V.D. = volente Deo] veel teksten blijmoedig aan elkaar door, zoals bijvoorbeeld ²⁸⁾ ‘God geeft ons de noten, / maar Hij kraakt ze niet voor ons’. Het is een waarschuwing tegen latente lethargie ²⁹⁾ [ongevoeligheid, niet reageren].

8. Een religieuze hartenkreet tegen gemakzucht ligt besloten in: ‘Vertrouw gerust op God ³⁰⁾ maar zet wel je fiets op slot’. En een diep doorleefd ³¹⁾ [vrij zeldzaam voorkomend, nog niet aaneengegroeid – klemtoon op doorleefd, bij klemtoom op diep ware, hoewel niet in wdb., aaneenschrijven te overwegen - niet bij dictees] geloof klinkt door in: ‘God is geen uitvinding, maar een ontdekking.’

9. Hoe positief klinkt dat!

10. We moeten echter ook de negatief beladen aforismen bekijken. Neem die diepgelovige Madeirese ³²⁾ [eiland Madeira, drank: made(i)ra(wijn) – kennelijk ‘ee’ gelezen - maar ee en ei hebben hier beide uitspraak ee!, Madoera is wel een eiland – let op: made(i)rasaus] viola-da-gambaspeler ³³⁾ die in zijn auto als een t-dief ³⁴⁾ [dialectspreker, die aan eind woord de t niet uitspreekt – waarom zou ‘theedief’, correcte samenstelling overigens niet mogen?] boven z’n theewater ³⁵⁾ op een T-kruising ³⁶⁾ een verlichte pijlwagen ³⁷⁾ [wagen met ‘pijl’, maar waarom zou ‘peilwagen’ – bv. bij snelheidscontrole en correcte samenstelling(!) niet mogen? – peilwagen in deze context moeilijk te verdedigen! – vgl. peilauto!] van de rijkswegendienst over het hoofd zag en met zijn dronken kop decisief ³⁸⁾ [beslissend] als een Portugese Gijs-oom ³⁹⁾ [Hollands (scheld)woord voor een Portugees] zijn obbligatopartij ⁴⁰⁾ [It. – NL: obligaatpartij, kan niet gemist worden bij een uitvoering] met vier wielen omhoog in een droge sloot zag eindigen, zijn wapperende
bantuknots ⁴¹⁾ [kapsel met kleine knotjes kroeshaar – vgl. bantoestan = thuisland] halverwege het auto-ongeluk ⁴²⁾ verliezend. Hij voelde zich echt een rund, een urt ⁴³⁾ [VD: onbeduidend persoon, klein persoon/dier, minkukel, komt van ‘erwt’].

11. Vooral voor hém geldt dus: ‘Het leven is een geschenk, maar je krijgt het niet cadeau!’ Ook van toepassing: ‘Als je ooit vlinders wilt zien, zul je rupsen moeten verdragen’. En over zijn ongeloofwaardige verklaringen bij de politie: ‘Er zijn zo veel manieren om de waarheid te vertellen, dat het haast overbodig is om te liegen …’

12. Geen leugen is, dat de combinatie aforismen/dictee een moeilijke is. Ik zei het al. Volzinnen van gewapend beton zijn een utopie ⁴⁴⁾ [droombeeld, niet te verwezenlijken ideaal]. Het is al helemáál monnikenwerk ⁴⁵⁾ om filosofische bespiegelingen in te passen als ‘Tijd is slechts een herinnering ⁴⁶⁾ [geen reden voor hoofdletter of zo] in aanbouw’ of ‘Van leven ga je dood’.

13. Dit dictee eindigt daarom met enkele passende levenswijsheden, die uw dagen kunnen verheffen. U kent al: ‘Wie goeddoet, goed ontmoet’ ⁴⁷⁾. [Taaladvies aan Bob: W beter dan w – goed doet zou ook kunnen – maar (RL) staat niet in VD, zeker niet als
aforisme/spreekwoord – over die W ook nog: alle aforismen in dit dictee beginnen met een hoofdletter!]. De intelligente deelnemers onder u zullen beamen: ‘Het menselijk verstand heeft zijn grenzen, de menselijke domheid niet’. Daarom: luister naar elkaar! ‘U heeft niet voor niets twee oren gekregen en maar één ⁴⁸⁾ [om lezing ‘uhn’ uit te sluiten] mond’.

14. Maar ocharm/ocharme/ocharmen ⁴⁹⁾, uw auteur valt in zijn eigen zwaard. Hij vergeet helaas zijn eigen vertrouwde credo ⁵⁰⁾ [motto], te weten: ‘Je zegt niet méér met meer woorden’.

15. (In deze dicteetekst zijn aforismen opgenomen van
Hans-Christiaan Andersen, Bertus Aafjes, E. Constant sr, John Daisne, Rinus Ferdinandusse, Gust Gils, Jan Greshoff, Paul Hervien, Karel Jonckheere, Ruud Krol, Robert Long, Jan Losky, E. Masignan, Multatuli, Vladimir Nabokov, Eric van der Steen, Th. Veenman, P.G. Wodehouse. Ook Chinese spreekwoorden en bloempjes van de Gerarduskalender - niet in wdb.)

 

 

 

2574 Dictee vrijdag 29-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (468) √ x

Dictee – dictees [2574]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 389, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (468)

1. De wijdheid van de rivier en de weidsheid van het eromheen liggende land waren majestueus. De weideflora [n/s] imponeerde ons. Wehrmacht en Wegenwacht kunnen qua uniformering wel iets weg hebben van elkaar, toch moet je ze in verschillende era's plaatsen. Er is maar één Weesgegroet [naam gebed], maar je kunt vele weesgegroetjes [x bidden] bidden. Hij weidde zijn ogen. Na het weggrissen van de rode bessen, werden die van de steeltjes weggerist (weggeritst). Een weerhaan waait met alle winden mee. We hebben geweekend, wie weekendt er een volgende keer mee? De weggelegde hinderpaal werd me later in de weg gelegd. De weergase kwajongen en het weergaas mooie meisje hadden elkaar al snel gevonden. Het WAP (wireless application protocol) wordt gebruikt bij wappen met een wapverbinding. Dat is overigens wel een weeldeartikel [geen mv.], zeg! Is er wezenlijk verschil tussen de begrippen 'weifelloos' en 'twijfelloos'?

2. Hij had een welkomstgeschenk meegebracht [naast ‘welkomthuis’ en welkom(st)winkel - die st alleen in VD - heeft alles ‘st’]. Zijn welles en haar nietes leidde tot een spel van welles en nietes, een
welles-nietesspelletje. Een wellerisme is een zeispreuk, een apologisch spreekwoord. Welja, en dat noemt zich welgemanierd, goedgemanierd. Welcome to the club! Ik vond een week lang wel degelijk lang, anderen hielden het wekenlang vol. Het Wekenfeest is het joodse pinksterfeest. Ook in de hersenen zit een weivlies: in de buurt van het wiggenbeen. Het is elk niet gegeven boekweitebrij met hooivorken te eten. De story werd almaar weirder (wonderlijk) [wier-duhr]. Dat kwam door die weirdo's [zonderlingen]. Er verhuist zelden iets van het weivat [vaatje voor wei of hui] naar de weitas (jagerstas – en al zeker geen weisswurst). In een weinigregelig gedicht beschreef hij dat weinigpotigen niet zielig zijn, maar op zich was dat weinigzeggend [vgl. alles-, niets-, veelzeggend]. Helpt een weikuur ook tegen de ziekte van Weil? Of helpt die behandeling juist om het wij-gevoel te versterken?

3. Kenden ze in de Weimarrepubliek de weihnachtsstol al, of kwam dat pas na de Wende? Werkende weg kwam hij er wel achter. De Wereldvoedselorganisatie voert een wereldvoedselprogramma uit en organiseert de Wereldvoedseldag. De Wereldomroep (voluit: Radio Nederland Wereldomroep – RNW) staat ten dienste van expats en emigranten. Er mag geen reclame gemaakt worden voor de Wereldhandelsorganisatie. Hij vloog de wereld rond, het hele wereldrond rond. Werdt ge u daarvan bewust? Wie vallen er onder Wereldlepra- en Wereldvrouwendag? Hij trok zijn wenkbrauwen op, toen hij zag hoe het bier gebrouwen werd (beter: hoe er biergebrouwen werd). Wengé is een houtsoort. Wat is beter: 'wendt u zich tot de conciërge' of 'wend u tot de conciërge' (als u paella wilt). Welteverstaan, louter en alleen wegens zijn weltschmerz [spleen, wereldsmart, taedium vitae] mocht hij welverdiend aan de welvoorziene dis plaatsnemen.

4. 'Werdegang' [ontwikkelingsgang] is een apert germanisme. Indochina is een schiereiland tussen de Golf van Bengalen en de
Zuid-Chinese Zee, dat Laos, Cambodja, Thailand en Vietnam omvat. Welliné is een dubbelweefsel, een wellington is een koekje. Eindelijk kwam er iemand opdagen; de man was al op jaren. Zijn neef was trouwens een op jaren gestelde (via een opjarenstelling = omzetting van ‘levenslang’). Een wezenlijke tegenstelling leveren 'werkwoordelijk' en 'spreekwoordelijk' op. De werkwoordsstam van 'lopen' is 'loop'. Wat is de link tussen 'wertheriaans' en Goethe [Werther was een hoofdpersoon bij Goethe]? Zijn wessi's en ossi's in de westerse wereld antipoden? Nee, hooguit figuurlijk. In West-Sudan is het onrustig. Wham is boem! De wheeler (nee, die maakt geen wheelie! – wel: beoefenaar wheelen in rolstoel = om het hardst rijden in rolstoel) wheelde en dealde in methamfetamine [crystal meth, meth, tik], lsd [lysergeenzuurdi-ethylamide s van säure], epo [erytropoëtine] en andere sportdrugs. Hij was chic gekleed in wetsuit [surfpak] en kende de wet van Murphy [alles wat mis kan gaan, gaat ook mis] absoluut niet. Is die chique Westfaalse ham afkomstig van westfalers [be­kend sport- en wed­strijd­paard]? Mogelijk. Westrumiet is een teeremulsie.

5. De wethouder van Cultuur, verantwoordelijk voor de Wet op de lijkbezorging, was als de dood voor wetsschennis. Andere wetten zijn: WAO (Wet op de Arbeidsongeschiktheid) en de Wob (Wet openbaarheid van bestuur). In een wherry kun je sportroeien. Wil je whisky-soda of whiskygrog? De stand van de whistwedstrijd werd op het whiteboard bijgehouden. Gezien de gang van zaken in het Lagerhuis staan whigs en tory's elkaar naar het leven. Kan dat: een white collar worker [witteboordenwerker] met een whiplash [zweepslag, nekletsel]? Wicca's zijn witte heksen, wika's historische kerk(en)werkers [werker in kerkelijke arbeid]. In Suriname wieden ze het wied tussen de weed (wiet). Nogal wiedes, niet?

6. De widebody [vliegtuig] was te zien op het widescreen
[groot tv-scherm]. Zoek dat maar op in de 'Who's who?' Een white knight is een zekere bevriende ondernemer. Met 'the white man's burden' [beschavingsmissie van de blanke] haal je jezelf de hele beschavingsproblematiek op de hals. De whodunit [detective(roman)] beschreef een wedloop tussen whizzkids. De wiegendoodprofessor (dat gebeurt toch niet met een wiegetouw …) zong een wiegelied en verzamelde wiegendrukken. Een wiegewagen is een kinderwagen met veren. De Wiener Kreis [filosofie] was gestoeld op logisch positivisme [o.a. Ludwig Wittgenstein]. Dat mijn netwerk wijdvertakt is, is een wijdverbreid misverstand. We waren wild enthousiast. Een wildebeest is een gnoe, een wildeman een woestaard en een gieser wildeman een peer. Ik verwerp de wildersiaanse denkbeelden. Een wijinscriptie [behelst de wijding van een zaak] vind je als regel in kerken. Dat is voor jou een wie-met-wietje. Onderdeel van wining-and-dining is wijn drinken. Winkelskijken is statten.

7. In de winkel van Sinkel is alles te koop. Welke soorten behoren er tot de windefamilie [n/s]? Willie Wortel was geen stille willie; een williewortelbedrijf is naar hem genoemd. Het wilhelminische tijdperk verwijst niet naar koningin Wilhelmina, maar naar keizer Wilhelm. Een wilhelmina-vooruit heeft een vooruitgeschoven lichaamsdeel [boezem]. Wildwestfilms [wildwest- is voorvoegsel] spelen meestal in het wilde Westen, niet het Verre Westen. Ze hebben alleen wat letters gemeen: ris de veau (kalfszwezerik) en poudre de riz (of: poudre d'iris, gemalen en geparfumeerd talkpoeder). Osteoporose is botontkalking, dystrofie is slechte ontwikkeling van een orgaan door storing in de voedseltoevoer. Het bestverkopende (GB) boek is vanzelfsprekend ook het bestverkochte (GB). De betweter sliep. Het hebben van een wirerecorder kan leiden tot een win-winsituatie, vraag me niet waarom. Een wisent is een bijna mammoetgrote Europese bizon.

8. Wat hebben Witte Donderdag, allerzielendag en Allerheiligen gemeen? Antwoord: niets (van belang). Volgens de Witte Huiswoordvoerder kan de witte dood [lawine] elke dag toeslaan. Ik houd van rodekool (GB ook: rode kool), witlof (witloof) en wittebonensoep (die maak je van witte bonen; daarin zit fasine en ze worden gebruikt voor cassoulet, een ragout). Nakende meisjes in het gras [witte bonen met snijbonen], ik lust ze wel rauw! Nota bene: wel even nakijken, voordat je schrijver dezes ergens van beticht! Witlippekari's vindt men als regel niet in Paraguay. Blauweregen is hetzelfde als wistaria (wisteria). Zijn outfit was geheel with-it (bij de tijd, up-to-date). De volgende zin is een ode aan de preciezen: de witgehandschoende cadet met zijn wit geveterde schoenen klom op de witgeverfde muur. Rekkelijken hebben eerder aan elkaar geknoopte veters! Nou, wis en drie, neem maar aan dat ik gelijk heb, gelijkhebber die ik wil zijn. Pak ik hem voor witwassen?

9. Van bil gaan is van Wippenstein gaan. Dat hij nog met een goede witz [mop] zou komen, was wishful thinking. Wisecracks [kwinkslagen] van wiseguys [denkt alles beter te weten] zijn lang niet altijd leuk. Pieter was in de (ook: the) winningmood. Winst geven en nemen leidt tot winst- en verliesgevendheid en uiteindelijk tot de
winst-en-verliesrekening (verlies-en-winstrekening). De fullprof ging er full speed vandoor. Hij redde het wondergoed, wonderwel, in de vreemde omgeving. De womanizer [rokkenjager] schafte een economiser [calorisator, voorverwarmer] aan. De wollenstoffenindustrie [wollen stoffen], doen ze daar aan wollenaaien en maken ze er wollegoed (wolgoed)? Mijn wollen kleren komen daarvandaan. Wohltemperiert is goedgeluimd, goedgemutst. De reseda [plant] kom je vaak tegen als wouw. Witte en rode leger bestreden elkaar (binnen Rusland); dat deden ook de Rode en Witte Terreur (terreur blanche) in Frankrijk. Wordt je aangepraat dat workaholics goed zijn voor onze economie?

10. De Wmo is de Wet maatschappelijke ondersteuning, het WNT is het Woordenboek der Nederlandsche Taal (de Woordenlijst Nederlandse Taal is het Groene Boekje, de groene bijbel). Een wood [golfclub] is zeker niet van woodsmetaal gemaakt.
'Wormen-en-madedebat' is een grappige verbastering van
'normen-en-waardendebat'. Een mens kan ergens wortel schieten [lang staan], een plant zal wortel schieten [altijd los, wel: wortelschietend]. In een worstcasescenario wordt van de 'worst case' uitgegaan. De worship is de gospelmuziekrichting. Niet elke www-relatie is een woprelatie. Is een woofer een lagetonenluidspreker [lage tonen], een tweeter is dat voor de hoge tonen. De Bijbel is Gods Woord, vooral in de Biblebelt.