3351 Dictee maandag 10-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (995) √ x

Dictee – dictees [3351]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee sep 2018 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (995)

Oefendictee sep 2018 (1)

1. De tijd vervlie(d)t. Je kunt een trap onder je ku [achterste, gat, kont] krijgen ... Een ksar is een versterkt woestijndorp van de Imazighen (in het Nederlands traditioneel bekend als Berbers), veelal bestaande uit een of meer gezamenlijke voorraadschuren met vierkante verdedigingstorens (tighremts of agadirs) en lemen woningen van twee of (soms) meer verdiepingen met een dakterras met slaapgelegenheid. K(N)T: in BE 'kinderen (niet) toegelaten' (bij de film). Kubben is het kubbspel spelen: dan heb je gekubd en misschien ook nog wel gerummikupt. Een kubi [oe] is een zekere ombervis. Een kudzu is in SR een bodembedekker en kufar [mv.] is bij de islamieten een [scheldnaam voor] ongelovigen [vgl. kafir en kafirs]. Dat had hij moeten schrijven: Kuifje op Tiengemeten. Een külliye is een bijgebouwencomplex van een moskee met o.a. een imaret [gaarkeuken], een hamam [oosters badhuis] en een medresse [islamitische juridisch-theologische hogeschool, ook: madrassa].

2. Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument, rond of meerhoekig, met een bolvormig of kegelvormig dak. Een kumbu is een palmboom en de kumdo is de Koreaanse zwaardkunst. Dit is nog maar de épreuve d'artiste, (afkorting: e.a.), artist's print, kunstenaarsproef. Een kupari is een teek. Een kurta is een hemd en kuru is spongiforme encefalopathie bij kannibalen in Papoea-Nieuw-Guinea. Met de komst van de Mammoetwet is de Kweekschoolwet komen te vervallen. Een kwijllap is een kwijlslab. Hij bestudeert momenteel het
Proto-Indo-Europees. Een remontoir is een horloge met een opwindknop. Met onychomycose heb je een schimmelnagel. Niet elke 50-plusser (50+’er of vijftigplusser) is 50PLUS'er of 50PLUS-lid [RL – hier eigennaam organisatie NL – niet in wdb. - 2025 wel in GB en VD]. Met een 3, 4 en 5-steek kun je een vijfsteek maken. We gaan nu over op plan B. Het zij zo, ainsi soit-il. Manorexia is anorexie bij (jonge) mannen.

3. Die gabbers gaan elk weekend hakkûh: heftig dansen op housemuziek en ze gaan ook regelmatig ongeremd feestvieren, uit hun dak: høken. De Amsterdam ArenA heet voortaan Johan Cruijff Arena [vanaf 2018]. Hoe je de letters z'je en w'tje schrijft, is een interessant weetje. Op mijn to-dolijstje stond: telaatbriefje thuis af laten tekenen. Uit zo'n bag-in-box is het gemakkelijk tappen. In een banlieue wonen banlieusards. Een bassdrum [ee] is gewoon een basdrum [ah]. Een blinde geleidehond schiet zijn doel verre voorbij [liever een blindengeleidehond dus]. De bohr is een atomaire eenheid van lengte (symbool: a₀ – na jaren onzekerheid heb ik besloten – Wikipedia – dat dit een 'oo' is en geen 'nul'; uit VD is dat niet wel af te leiden - even kopiëren naar een ander tekstdocument en daar vergelijken met een o [oo] en een 0 [nul]). De man viel op door zijn goatee [kinbaardje] en bootees [laarzen] en reinigde zijn booty [achterwerk] met botol tjebok [èh] (fles water op toilet). Kun je een braque ariégeois (de l’Ariège) en dito d'Auvergne [hond] kruisen (denk ook aan de braque Saint-Germain)? Op een gitarron [soort gitaar] speel je geen luit, op een chitarrone [soort luit] geen gitaar.

4. Een rebel without a cause is een opstandige jongere, m.n. van welgestelden huize, zonder idealen, die niet precies weet waartegen hij in opstand moet komen. En jawel, Jan Modaal is weer de sjaak
[de pineut]. Credo quia absurdum: ik geloof het omdat het absurd is. Colloqueren (BE) en alloceren hebben allebei iets van toewijzen. Foutje in mijn lijst (nu niet meer): het is echt 'déjà vu', 'déjà vuutje' en
'déjà-vugevoel'. Het is niet waarschijnlijk dat er débris [puin] tussen het debris [ruimteafval] zit. Een voorbeeld van dataprocessing is electronic data processing [EDP, Engels]. Dat is de dichtstbije winkel. Labradorsteen is de handelsnaam van het augietsyeniet (changeant). Halloumi is Griekse kaas van Cyprus (lijkt op feta). Een fenêtre à terre heeft meestal een Frans balkon [balustrade]. Toto coelo: hemelsbreed (helemaal) dwalen. Je kunt de dieperik in gaan en de bietenberg opgaan. Piksta(a)nderig weer is seksueel opwindend, broeierig.

5. Woorden op '*iose': abiose, abiosis (ook: vroegtijdige dood door een slechte lichamelijke toestand bij de geboorte), anabiose (schijndood), antibiose ('symbiose' waarbij het ene organisme te gronde gaat), borreliose (vb. de lymeziekte), cellobiose (disacharide, twee moleculen glucose), coccidiose, coccidiosis (infectie met kokken van hoenderen in maag-darmkanaal), ehrlichiose (door teken overgebracht), endometriose (groei van baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder), endosymbiose (ontstaan van complexe cellen door opname van andere eenvoudige cellen), gentiobiose (een disacharide), katabiose (veroudering van levend weefsel), listeriose (door listeria veroorzaakte infectieziekte), lymeborreliose (ziekte van Lyme), meiose (reductiedeling), necrobiose (afsterven van cellen in weefsels), parabiose (dubbelgroei van organismen), pluviôse (regenmaand Franse Republiek), pneumoconiose (stoflong), poetssymbiose (andere zeebewoners reinigen – poetsen – de vissen), rickettsiose (zoals door rickettsia veroorzaakte vlektyfus), scoliose (zijwaartse wervelkolomverkromming, vgl. kyfose = achterwaarts) en triose (chemie: suikersoort die drie koolstofatomen bevat).

6. De camino is een pelgrimsroute naar Santiago de Compostella
[NL; Spanje en VD: Compostela]. We kennen de excuusguus en de excuustruus, de alibivrouw. Je moet vragen om extra vergine (vierge) olijfolie. Het is af: f.c.o., finis coronat opus: het einde kroont het werk! Met gratuïteit ben je gratuit. Een fdc [first day cover] is een envelop(pe) en een FDC [fleur de coin] een munt. Met het heitres Franzosenvolk worden de fransozen bedoeld. VD noemt de Storting de
Staten-Generaal van Noorwegen: dat moet natuurlijk 'parlement' zijn [2019: aangepast!]. Appeler un chat un chat: het kind, het beest(je), de dingen bij de naam noemen. Mij trof een hard gelag, want onder homerisch gelach moest ik het gelag betalen. IPod [begin zin, anders iPod], dat zul je toch wel goed schrijven? De wouten [agenten] zullen er niet in trappen, dat je die deur niet ingetrapt hebt. Bij het inroeien van de haven, moesten ze tegen de stroom in roeien (dat is oproeien).

7. Wat begint met de gordijnen in( )jagen, kan eindigen met de dood injagen. Op sommige oude klokken vind je een jaquemart. De kantjes kun je aflopen [nauwkeurig nagaan], je kandjes kun je halen en je kunt er ook de kantjes van af lopen. Ik vind VD conservatiever dan GB (gezien de historie eigenlijk wel logisch): denk maar aan 'kaltgestellt' [VD] vs. 'kaltgesteld' [GB]. Bij de trùk'i pan [snackbar] stond een ka'i òrgel [soort draaiorgel]. Het K-1-gevecht [Japans] vond plaats met zicht op de K1 [berg]. Enkele vruchten zijn: de schone van Boskoop [goudrenet], de Groninger kroon [tafelappel], de Rode Boskoop [niet in wdb. - appel of boom] (goudrenet, reinette), de poire belle Hélène [nagerecht] en de Karmijn de Sonnaville [winterappel]. Met 'brazilian' wordt een tot een verticaal streepje geschoren schaamhaar aangeduid. De kawa (kava) is een bedwelmende drank, de cava een wijn. Hij was een kerel van komsa [die er mag zijn], en zijn broer was toetmem [helemaal hetzelfde – Frans: tout de même]. Dat moeten we maar eens onder de loep leggen/nemen.

8. De MRSA-bacterie is de methicillineresistente Staphylococcus aureus-bacterie [VD, waarom koppelteken?]. De stier nijtte [met de hoorns stoten] en daardoor neiden [hinniken] de paarden. Niets doen dan luieren, dat zalige nietsdoen, dat dolce far niente, vergelijk: baliekluiven, chillen, duimendraaien, flierefluiten, klimaatschieten, koekenbakken, luieren, lediggang, nietsnutten en zitgeld
[met nietsdoen t.o. zweetgeld] krijgen. Uitgeput waren ze, op en tenden, op end' op, uitgeput. Ik woon tenden de straat, op nummer tachentig . Chroom-6-verf [ook: CR-6 vergelijk koolstof-14, C-14] is buitenmate gevaarlijk: binnenkort zal het wel een collector's item worden. In het étang (hafachtig zoutmeer) dreef iets ecru's (met een ecrue kleur dus). Wie bedenkt 'leerredenen' [naast leerredes] als mv. van 'leerrede' [preek]? Juist: VD! Scheelzien is scheel kijken!