2158 Dictee dinsdag 30-03-2021 (1) dictee Dictee van de dag (163) √ x

Dictee – dictees [2158]

Oefendictee 694 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (163)

1. Een gnome (zedenspreuk) moet je niet verwarren met een gnoom, een kabouter. De Manufacture Royale (thans: Nationale) des Gobelins maakt gobelins. De gobertangesteen komt uit Belgisch Oost-Brabant. Een gnoegeit is een takin. Een V.D.M. (verbi divini minister) is bedienaar des goddelijken Woords. Het goddelijke Woord is daarbij de Bijbel (Gods Woord). De tsaar kent u. Zijn vrouw is de tsarina, zijn dochter is de cesarevna of tsarevna en de tsarevitsj of cesarevitsj is de oudste zoon en grootvorst-troonopvolger. Als je een kinbaardje hebt, heb je een goatee. De hersens zitten vol met kwabben: de temporaal- of slaapkwab en de frontaal- of voorhoofdskwab en ook de occipitaalkwab. De godenspijs is voedsel van Olympische [berg Olympus] goden. Bij de canonisatie [heiligverklaring] speelt de advocatus Dei [godsadvocaat; antoniem: advocatus diaboli] een belangrijke rol.

2. Het Engelse volkslied is 'God save the Queen'. De Godmens [mensgeworden God] is een voorbeeld van een godmens [mens in wie een god is gereïncarneerd]. Dat ga je me godsammekrakepitte niet flikken, hè? Hij studeert religiologie. Een ordale is een godsgericht. Amerikanen wanen zich in God's own country. Een godswoord komt uit Gods Woord. Met hoofdletters: Godheid (ook: g – iets anders, 'een' god), Godmens (ook: g – iets anders, mens in wie een god is of zou zijn geïn­car­neerd), Godsbode, Godsgezant, Godskind, Godslam, Godsrijk, (van) Godswege en Godszoon. Hij is in goeden doen en te goeder trouw. Je mag me aller ure roepen. Ik zal het te gener ure doen (niet dus). Te elfder ure kwam het toch nog goed. Haar goedgeschreven verhaal sprak me aan. Sinterklaas, goedheilig man [GB ook aaneen!]! Een goedkope grap is een laag-bij-de-grondse geestigheid. Wacht, ik zal je goed [kleren] eens goedleggen. Je ziet eruit als een welgesteld patertje goedleven [dat leidt een overdadig leven].

3. Ik zal je voor dertig euro goedschrijven [crediteren, tegoed bijschrijven]. Zij zijn goedwillende doe-het-zelvers. Een vriend van Tijl Uilenspiegel was Lamme Goedzak. Er waren meerdere goelagarchipels in de Goelagarchipel. Een goenizak is van jute. Is hij echt lsd-goeroe [lysergamide, lysergeenzuurdi-ethylamide – säure]? Hij leeft in een goëtische [betoverend, bedrieglijk] schijnwereld. Wat zijn Gog en Magog [vreemde volkeren die volgens de profetie vanuit het noorden Israël zullen binnenvallen (Ezech. 38:2)]? Een golem is een joodse sagenfiguur. Golgas [Turks flanel] is geen gas. Gomhoudende holten zijn gom bevattend. Een barcarolle is een gondellied. Een gonfalonniere is een burgemeester. De gonokokken [bacteriën] veroorzaken gonorroe(a). Die good old [goeie ouwe] Harry was weer aardig op dreef. Je hebt Gooiers [het Gooi – Gooiland] en erfgooiers [afstammeling oorspronkelijke bewoners]. Wat bedoelt men met
't prachtig rijk van Insulinde [de Indonesische archipel]? De Gordel (Vlaanderen, niet in wdb.) is een jaarlijks wandel- en fietsfestijn. Netsukes [uitspraak!] zijn gordelknopen. Het politiekordon is doorbroken. Het Zijden Gordijn is het Bamboegordijn.

4. Met een embrasse [uh uitspreken!] houd je de gordijnen op. Die ervaring was gorgonisch, deed me verstenen van schrik. Het gorisme is naar (Al) Gore genoemd. Moet je het zeer fijne vlees van gegorde lammeren [met afgebonden balzak] wel willen? We hebben hem gegortzakt (een persoon op en neer hossen). De Oost- en West-Goten, thans wonend in Zuidoost-Europa, zijn afkomstig uit Zuid-Zweden en Gotland. De goths hangen gothic [subcultuur] aan. De rayonante gotiek wordt ook gothique rayonnant genoemd. Het Krim-Gotisch is geen levende taal meer. Nietzsches 'Gott ist tot' is de verwoording van de god-is-doodtheologie. Het Mannheimer goud is een soort van tombak. Een goudgulden was een florijn of achtentwintig (stuivers). Het goudhaar is de immortelle [luh uitspreken – papierbloem]. Sommigen dachten dat de Goudkust echt een goudkust was. Waar groeit de goudlakense krokus [Zuidoost-Europa]? Wie naar een goudland zoekt, komt in Eldorado terecht.

5. Het goudron [gezuiverd asfalt] komt van Trinidad. Koningswater is goudscheiwater [2 delen zoutzuur, 1 salpeterzuur]. Goudsteen is een soort van Engels steengoed [wedgwood] met goudlusterdecor. Gougère [oe zj] is luchtig hol gebak met hartige vulling. Goulash is en soort hachee. Het is ieder à son goût [naar zijn/haar smaak]. Om vier uur gouteren we, gebruiken we het goûter [vieruurtje]. Gouverner, c'est prévoir: regeren is vooruitzien. Dit is de prijs a go(u)verno (richtprijs). Slap, maar: go with the flow [volg de trend]. Dat lijkt verdacht veel op een graai-economie [louter winst- of vermogensgroei]. Zij zijn Graallid [organisatie van de vrouwelijke jeugdbeweging voor katholieke actie]. Ze hebben het, goddank, grâce à Dieu, gered. Een graculus inter musas is een kraai onder de muzen (geen muizen dus!). Schrijf je het Heilige Graf wel met hoofdletters? Wat is het verschil tussen sgraffito
[= graffito: zwarte muur, witte kalk, lijnen krassen] en graffiti [spuitbus, viltstift]? Een grafzuil is een stèle [GB ook: stele]. Gramineae zijn graanachtige planten. Wat zijn grampies [growing retired active monied people in excellent state – welgestelde, gezonde oudere) eigenlijk?

6. Granaatfougassen zijn open granaatmijnen. Een grand battement hoort bij ballet, een esbattement is een kluchtspel bij de rederijkers. De Grande Armée was het Grote Leger [Napoleon tegen Rusland]. De Australian Open, Roland Garros, Wimbledon en de US Open zijn alle grandslamtoernooi. Hoeveel grand(s) prix(s) [of] heeft hij al gewonnen? De Grande Peur [onzekerheid over de (Franse) Revolutie] moet je in 1789 situeren. Het stikt daar van de grand old men [oud-partijhoofd, leider vakgebied] en grand old lady's [vrouw van aanzien op vakgebied]. Korrelig ijs wordt granité genoemd. De graphic novel [litteraire beeldroman - doe bij dictee 1 t!] is met graphics [illustraties] opgeleukt. Het wapen van Monnickendam is van zilver met een monnik op een grasgrond. Marc [maar of mahrk - verkleinwoord marctje of marcje] is grappa [drank]. Een grasmof is een Westfaalse hannekemaaier [in hooitijd grasmaaien (inf.)]. Die gratuite [ongegrond – twie] bewering druipt van de gratuïteit [tuu-wie]. Een graue Eminenz is een éminence grise [grijze eminentie]. Grauwacke of grauwak is kiezelzandsteen. Wil je liever witte of rode graves [graa-vuhs = bordeauxwijn]?

7. Grax blijft over bij de bereiding van traan uit walvissen. De Grebbe is een klein riviertje bij Rhenen. De sjaal (shawl) was van greige [grijsachtig beige] grège [ruwe zijde] gemaakt. Een bepaald pesachgebak heet gremzelisj [kiesjeliesj hoort bij Poerim: hamansoren]. De grensgod was Terminus. De twee kekuléstructuren van benzeen vormen een grensstructuur ... De grex venalium is een kudde huurlingen. Ben je griek (gay) en ga je naar de griek [Grieks restaurant] … De rommel was grieks en dwars [schots en scheef] neergegooid. Een griekse een Bargoens een luis. Wat is zij een grienebalk, zeg. De dolle griet [boos, kwaad wijf] ging nogal tekeer. Een grijsbeer is een kruising van een grizzly(-) en een ijsbeer. Tegenover zwart-wit- staat grijsdenken. Bij hen kun je voor wit-, bruin- en grijsgoed [computers] terecht. Aan de voorzijde van een auto kan een grill [Eng.] of grille [Fr.] zitten. Hij staat bekend om zijn bokkige, capricieuze nukken. De kleur gris de lin is het lila-achtige blauw.

8. De grime [griem(e)] is een van oorsprong Britse stijl in de popmuziek die beïnvloed is door onder andere hiphop, drum-'n-bass, 2 step en reggae. Ze draagt een gris-perle japon. Hij is een echte, orthodoxe gristen. Sommigen zeggen grivna, anderen grivnya 2025 niet meer in wdb., weer anderen hryvnja [beide alleen VD]. Een grober Unfug is verstoring van de rust en orde of aantasting van de eerbaarheid. Groefwerk is gecanneleerd. Die baan, ach, hij zal er wel in groeien. Die groei-en-gloeilampen (groei- en gloeilampen) doen hun werk goed. Dat is een bekende groeise kamerplant. Dwerg- en reuzengroei zijn groeistoornissen. Ierland is het Groene Eiland. We hadden een groene Pasen, een groen paasfeest. Met het Groene Hart wordt niet altijd het groene hart van Holland bedoeld. Het vroegere Agalev heet nu Groen (zonder uitroepteken!). De groenen willen altijd meer. Bij Ecolo vind je Franstalige groenen in België.

9. Dat is een groenomrande wijk. Het Spaans groen wordt ook wel groenspaan genoemd. Een escouade was een halve sectie onder bevel van een korporaal. Groepage [verschillende vrachten combineren] levert voor iedereen voordeel op. Een groepsvordering is een classaction [proces namens groep (beleggers)]. Jullie moeten nu echt vaarwelzeggen. De engelse groetenis is het Ave Maria. Het groevebier [n/s] werd rondgedeeld. Hoe grover, hoe ruiger. Het fijnmazige insectennet schoot grovelijk tekort. Grofwild is groot wild. Geef mij maar een whiskygrog. Hij zou grommes [een standje] krijgen. De Gronden liggen bewesten het Kanaal [VD. lemma 'grond']. Het gemeentelijk grondbedrijf – leidend bij grondaan- en -verkopen – is verlieslijdend. Hij heeft grondkwekwe [kweekwee = gebakje, Indië] in zijn land [er staat een hypotheek op]. Een pitta is een grondlijster. Vroeger had je aan de universiteiten een u-raad [universiteitsraad]. Dominee en pastoor behoren tot het grondpersoneel van
Onze-Lieve-Heer [niet zo in wdb.].

10. De Vrije Universiteit op gereformeerde grondslag is op de beginselen van de Reformatie gevestigd. Wie kent de hele Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden? Een groom [g van goal oe] is een stalknecht. Dat is Kunst met een grote K. Het grootambtenaarsexamen was het examen voor controleur Binnenlands Bestuur in Nederlands-Indië dat werd afgenomen na een tweejarige studie aan het Indologisch Instituut te Delft. In het Grootboek der nationale schuld staan de schulden van het Rijk. Een groothofmeester is grootofficier van de Orde der Vrijmetselaren. Dat is het Groothertogdom Luxemburg.
74 soldaten werden ingekwartierd.